صفر تا صد مراحل و شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو ۱۴۰۲

اگر جزء کسانی باشید که همیشه در حین رانندگی بودید، می‌دانید که تا چند سال پیش اجباری برای گرفتن معاینه فنی نبوده است. به همین دلیل برخی از رانندگان به خصوص خودروهای فرسوده بدون توجه به رفع مشکلات فنی خودرو، اقدام به رانندگی در سطح شهر می‌کردند و این عاملی بود که باعث می‌شد آلودگی هوا بیشتر از قبل دیده شود؛ اما، حالا که بحث داشتن و نداشتن برگه معاینه فنی پیش‌آمده، شاید بد نباشد بدانید که در حال حاضر تمام وسایل نقلیه بالای ۴ سال باید معاینه فنی داشته باشند. با اجرا شدن طرح دریافت اجباری گواهی، مشکلات فنی و ظاهری خودروها برطرف شده و تا حد زیادی جلوی تصادفات، مصرف سوخت، آلودگی هوا و جریمه‌های رانندگی گرفته شده است. در ادامه به شما خواهیم گفت که شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو چیست و چه زمانی باید برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید؛ پس همراه ما باشید.

معاینه فنی خودرو چیست؟

به تمام اقدامات و بررسی‌های فنی و ظاهری لازم که در مراکز معاینه فنی خودرو انجام می‌شود تا سلامت خودرو تایید شود، معاینه فنی می‌گویند. در واقع با ورود شما به مراکز معاینه فنی، تمام قطعات و عملکرد اجزای مختلف ماشین توسط کارشناسان بررسی می‌شود. اگر سلامت خودرو در تمام آزمون‌ها تایید شود، گواهی معاینه فنی برای دارنده خودرو صادر می‌شود.

نداشتن معاینه فنی یک تخلف راهنمایی و رانندگی است که از دو طریق ثبت می‌شود. این دو روش شامل ثبت جریمه معاینه فنی با دوربین و ثبت جریمه معاینه فنی به دست پلیس است. در ضمن، تخلف نداشتن معاینه فنی درصورتی که با تخلف دودزا بودن و فرسوده بودن وسیله نقلیه همراه باشد، علاوه‌بر ثبت خلافی موجب توقیف نیز می‌شود. شما میتوانید از طریق سامانه قبضینو نسبت به پرداخت خلافی معاینه فنی خودروی خود اقدام کنید.

مراحل و شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو 

احتمالا جمله «۴ سال از زمان ساخت خودرو شخصی‌ام گذشته، باید برای دریافت معاینه فنی خودرو اقدام کنم؛ وگرنه جریمه می‌شوم» را بارها از زبان رانندگان شنیده‌اید. ولی تا به حال شده به این فکر کنید که افراد چه مراحلی را طی می‌کنند تا گواهی معاینه فنی برایشان صادر شود؟ برای آشنایی با مراحل ادامه مطلب را بخوانید. 

قدم اول: استعلام اعتبار معاینه فنی خودرو

قبل از اینکه برای دریافت معاینه فنی خودرو اقدام کنید، نیاز است با شرایط گرفتن معاینه فنی آشنا شوید. احتمالا بهتر از هر کسی می‌دانید که سن معاینه فنی خودرو‌های سواری داخلی و وارداتی ۴ سال است. در صورت گذر از سن معاینه فنی باید نسبت به دریافت گواهی اقدام کنید.

• خودرو داخلی تولید سال ۱۳۹۸ به قبل؛
• ماشین‌های وارداتی و خارجی ساخت سال ۲۰۱۸ به قبل؛
• ماشین‌های حمل‌ونقل سال ۹۹ و قبل‌تر.

گاهی‌اوقات افراد از تاریخ اعتبار گواهی معاینه فنی خودرو اطلاعی ندارند و نمی‌دانند موعد تمدید فرارسیده یا خیر؛ به همین دلیل برای اطلاع از این موضوع به ‌صورت حضوری به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کنند. اگر شما هم همیشه این روند را دنبال می‌کردید، بهتر است دست نگه‌دارید و از روش آنلاین استعلام معاینه فنی قبضینو برای مشاهده آخرین تاریخ اعتبار و جزئیات آزمون‌های قبل معاینه فنی استفاده کنید. 

قدم دوم: دریافت نوبت اینترنتی پیش از مراجعه به مراکز

تا به امروز فرآیند دریافت نوبت از مراکز معاینه فنی به صورت حضوری بوده است. یعنی نیاز بود ساعت‌های زیادی از روز را در صف‌های طولانی منتظر بمانید تا نوبت‌تان شود و بتوانید مراحل گرفتن معاینه فنی را دنبال کنید. امروزه روند رزرو و دریافت نوبت به صورت آنلاین و غیر حضوری شده است و شما می‌توانید بدون مراجعه به مراکز نوبت بگیرید؛ اما، نکته مهم این‌جا است، در صورتی امکان رزرو نوبت اینترنتی از سامانه‌های اینترنتی مانند «سیمفا» و «تهران من» وجود دارد که از قبل در سامانه نوبت‌دهی معاینه فنی ثبت‌نام کرده باشید، در غیر این صورت راه‌کاری پیش روی شما نیست. 

قدم سوم: آماده‌سازی مدارک لازم برای معاینه فنی

یکی از اقدامات دیگری که باید پیش از مراجعه به مراکز معاینه فنی انجام دهید، آماد‌ه‌سازی مدارک لازم است. پیش از مراجعه به مراکز معاینه فنی همراه داشتن مدارک زیر الزامی است.

• اصل شناسنامه و کارت ملی مالک خودرو
• کارت خودرو یا سند مالکیت (برگ سبز) 

قدم چهارم: مراجعه به مراکز معاینه فنی

احتمالا می‌دانید که اغلب مراکز معاینه فنی تهران از ۷ صبح تا ۱۸ بعدازظهر باز هستند. اگر از قبل نوبت اینترنتی رزرو کرده باشید، تنها کاری که باید انجام بدهید این است که در زمان مشخص به مرکز مراجعه کنید و فرم پرشده تشخیص ایرادات ظاهری را به مسئول مربوطه تحویل دهید. 

قدم پنجم: پذیرش خودرو

قبل از اینکه به صورت کامل وارد مراکز معاینه فنی شوید؛ اقدامات زیر توسط کارشناسان مربوطه انجام می‌شود. 

• پلاک خودروتان توسط دوربین‌های پلاک‌خوان دریافت و خوانده می‌شود؛
• بعد از استعلام، مشخصات خود مانند نام، نام خانوادگی و شماره تلفن همراه را باید به مسئولین مربوطه بدهید؛
• با پرداخت مبلغ معاینه فنی، بارکد پرداخت به شما داده می‌شود و اجازه ورود را خواهید داشت.

چگونه گواهی معاینه فنی را دریافت کنیم؟

دریافت گواهی معاینه فنی بدون انجام ندادن مراحل بازرسی و بازبینی خودرو غیرممکن است. برای اینکه بتوانید این گواهی را تهیه کنید باید خودرو از دید فنی و ظاهری بدون ایراد باشد. به همین دلیل بهتر است پیش از مراجعه به مراکز از صحت و سلامت قطعات خودرو اطمینان حاصل پیدا کنید. در ادامه به مواردی که در معاینه فنی چک می‌شود، اشاره می‌کنیم. در صورت موفقیت در آزمون می‌توانید اعتبار معاینه فنی وسیله نقلیه خود را تمدید کنید

گام ۱: بازبینی ظاهری خودرو

در اولین مرحله کارشناسان مربوطه تمام قسمت‌های خودرو را بررسی می‌کنند تا مشکل یا عیب ظاهری در قطعات وجود نداشته باشد و همه اجزا مطابق استانداردهای تعیین‌شده ظاهر خودرو باشند. در لیست زیر به تمام مواردی که در این مرحله بازبینی می‌شوند تا سالم باشند، اشاره می‌کنیم.

• سالم بودن آینه‌ها و شیشه‌ها 
• درست کار کردن برف پاک‌کن
• کمربند ایمنی 
• نبود مشکل در صدای اگزوز
• دودزا نبودن خودرو
• بررسی وضعیت باد لاستیک‌های خودرو
• روشن شدن چراغ‌های بالا و پایین، چراغ‌های راهنما و عقب
• ترمز و دنده عقب
• بوق خودرو
• بررسی طلق چراغ عقب
• و …

نکته: گاهی اوقات دیده می‌شود که افراد تجهیزات غیر استاندارد روی خودرو خود نصب می‌کنند؛ همین عاملی است که خودرو به دلیل نقض شرایط گرفتن معاینه فنی در همین مرحله اول مردود شود.

گام ۲: سنجش آزمون آلایندگی 

یکی از مهم‌ترین مراحل و وجه تفاوت بین معاینه فنی برتر و عادی، سنجش میزان آلایندگی هوا است. در این مرحله خروجی اگزوز خودرو شما با دستگاه‌های مخصوص سنجش گاز خروجی اندازه‌گیری می‌شود. اگر میزان گازهای آلایندگی هوا مثل مونوکسید کربن بیشتر از حد تعیین‌شده باشد، یعنی امکان دریافت تاییدیه این مرحله را ندارید و در نتیجه نمی‌توانید گواهی معاینه فنی را دریافت کنید. بهتر است پیش از مراجعه مجدد به این مراکز نسبت به تعویض یا تعمیر فیلتر هوا اقدام کنید. 

گام ۳: بررسی کمک فنر

احتمالا می‌دانید که کمک فنرها نقش کلیدی در کاهش تصادفات جاده‌ای دارند. به همین دلیل انجام این مرحله بسیار مهم است. در این مرحله عملکرد کمک فنر‌های جلو و عقب خودرو با دستگاه‌های پیشرفته بررسی می‌شود. سپس اطلاعات به صورت داده و نمودار در کامپیوتر ثبت می‌شوند. اگر داده مطابق استاندارد تعیین‌شده نباشد، یعنی احتمال واژگونی ماشین در جاده‌های پرپیچ و خم وجود دارد. در نتیجه اجازه رد کردن این مرحله تا زمان رفع مشکل را به شما نمی‌دهند. 

گام ۴: بازبینی ترمزهای خودرو

اگر به آمار تصادفات جاده‌ای دقت کرده باشید، بسیاری از حوادث به خاطر وجود نقص در ترمز‌ها اتفاق می‌افتد. به همین دلیل کارشناسان مربوطه در مراکز معاینه فنی وضعیت ترمز خودرو را بررسی می‌کنند تا شتاب‌گیری خوبی را داشته باشد. هم‌چنین در ادامه به بررسی ترمز دستی، لنت و روغن ترمز می‌پردازند. در صورت وجود مشکل باید مشکل را برطرف کنید. 

گام ۵: آزمون سیستم تعلیق

بعد از انجام آزمون‌های فنی، نوبت این است که عملکرد سیستم تعلیق تحت فشار خودرو مورد بررسی قرار بگیرد. در صورت وجود اتصالات نامناسب، کیفیت هدایت و کنترل خودرو به صفر می‌رسد و در نتیجه ممکن است خودرو این مرحله را با موفقیت سپری نکند. 

گام ۶: تست سلامت چراغ‌‌ها

یکی از مهم‌ترین قطعات خودرو در هنگام رانندگی در شب، چراغ‌ها هستند. به همین دلیل سالم بودن آن‌‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مرحله تمام چراغ‌های جلو، عقب، راهنما و بالا و پایین خودرو بررسی می‌شوند تا مشکلی نداشته باشند.

گام ۷: هم‌راستایی چرخ‌ها

آخرین مرحله‌ای که در مراکز معاینه فنی انجام می‌شود، بررسی ۴ چرخ خودرو از نظر میزان انحراف جانبی خودرو و هم‌راستایی است. اگر انحراف خودرو در هر ۱۰۰۰ متر بیشتر از ۷ متر باشد، یعنی جلوبندی و فرمان درست تنظیم نشده است. در این شرایط خودرو مردود می‌شود و اجازه دریافت گواهی را ندارد.

گام ۸: صدور گواهی معاینه فنی

اگر خودرو شما تمام مراحل آزمون را با موفقیت سپری کند، در مرحله آخر گواهی معاینه فنی معتبر صادر می‌شود. توجه داشته باشید اعتبار این گواهی ۱ ساله است و بعد از گذشت این مدت زمان نیاز است مجدد برای تمدید معاینه فنی اقدام کنید. 

شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو دوگانه‌سوز چیست؟

شرایط دریافت معاینه فنی خودرو دوگانه‌سوز هم مثل سایر ماشین‌ها است. تنها وجه تفاوت این است که مراحل دریافت معاینه فنی برای این خودروها طولانی‌تر است. در واقع بر اساس عمر مخزن ممکن است با یکی از شرایط زیر روبه‌رو شوید.

• عمر مخزن بیشتر از ۶ سال است: در این شرایط به جز معاینه فنی عادی، بازبینی چشمی از قطعات گازسوز و مخزن و تست هیدرو استاتیک (مربوط به مخزن گاز CNG است) نیز انجام می‌شود. 
• عمر مخزن کمتر از ۶ سال است: به جز معاینه فنی عادی، بررسی چشمی از قطعات و تجهیزات انجام می‌شود.

چگونه گواهی معاینه فنی را در مراجعه اول دریافت کنیم؟

هیچ‌کسی دوست ندارد هزینه اضافی بابت دریافت گواهی معاینه فنی پرداخت کند. متاسفانه گاهی‌اوقات خودرو‌ها به دلیل مشکلات ظاهری و فنی مردود می‌شوند و تعداد دفعات مراجعه حضوری به مراکز افزایش پیدا می‌کند. طبق آمار و اطلاعات موجود در مراکز معاینه فنی تهران، ۵ علت زیر به ترتیب بیشترین دلیل مردودی خودرو هستند.

• وضعیت ظاهری خودرو 
• آزمون آلایندگی و میزان گاز خروجی اگزوز
• تست ترمز
• تست هم‌راستایی چرخ‌ها
• کمک فنر

اگر در معاینه فنی رد شوید، برگه معاینه فنی صادر نمی‌شود. در این شرایط تنها ۱۵ روز فرصت دارید تا نقص فنی خودرو را بر اساس چک‌لیسیتی که مراکز معاینه فنی دادند، برطرف کنید. پس از تعمیر و رفع مشکل نیاز است برای دریافت گواهی دوباره به مراکز معاینه فنی مراجعه کنید. 

سخن آخر

در این مطلب از قبضینو به تمام مراحل و شرایط گرفتن معاینه فنی اشاره کرده‌ایم. در نظر داشته باشید بهترین کار برای اخذ معاینه فنی این است که پیش از مراجعه به مراکز، مشکلات و نواقص فنی و ظاهری را برطرف کنید تا نیاز نباشد برخی از مراحل را چندین بار انجام دهید و هزینه بیشتری بابت دریافت معاینه فنی پرداخت کنید.