بیمه شخص ثالث چه خسارت‌هایی را پوشش می‌دهد؟

بیمه شخص ثالث یکی از مهم‌ترین انواع بیمه‌های خودرو در ایران است که با هدف جبران خسارت‌های مالی و جانی وارد شده به دیگران طراحی شده است. هر راننده‌ای که پشت فرمان می‌نشیند، ممکن است در معرض حوادث رانندگی قرار بگیرد. نکته‌ای که بسیاری از افراد درباره بیمه شخص ثالث نمی‌دانند، محدوده پوشش این بیمه و خسارت‌هایی است که شرکت بیمه موظف به پرداخت آنهاست و خسارت‌هایی که خارج از تعهدات آن قرار دارد. شناخت دقیق این موارد، به جلوگیری از سوءتفاهم‌ها و انتخاب بهتر بیمه‌نامه کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی خسارت‌هایی که تحت پوشش بیمه شخص ثالث هستند و همچنین مواردی که بیمه شخص ثالث مسئولیتی در قبال آنها ندارد، خواهیم پرداخت.

 خسارت‌هایی که بیمه شخص ثالث، موظف به پرداخت آنهاست!

بیمه شخص ثالث، شامل تعهداتی است که منجر به جبران خسارت‌های واردشده به شخص ثالث در حوادث رانندگی شهری و جاده‌ای می‌شوند. این پوشش‌ها شامل خسارت‌های جانی و مالی است که بر اساس قانون و قرارداد بیمه باید شرکت بیمه آنها را پرداخت کند. دانستن این که چه خسارت‌هایی تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند، به رانندگان کمک می‌کند در صورت وقوع حادثه، حقوق خود و دیگران را بهتر بشناسند و از مراحل قانونی مطلع باشند.

مواردی که بیمه شخص ثالث موظف به پرداخت آنهاست عبارت‌اند از:

• پرداخت دیه در صورت فوت یا نقص عضو دائمی شخص ثالث؛
• پرداخت هزینه‌های درمانی مصدومان حادثه؛
• جبران خسارت‌های مالی وارد شده به اموال شخص ثالث (مانند خودرو، ساختمان یا اموال ثابت)؛
• پوشش خسارت‌های جانی وارد شده به راننده یا سرنشینان خودرو مقصر تا سقف قانونی تعیین شده؛
• هزینه‌های قانونی مرتبط با خسارت‌های وارده به شخص ثالث (در محدوده تعهدات بیمه‌نامه).

چه خسارت‌هایی خارج از تعهدات بیمه شخص ثالث هستند؟

بیمه شخص ثالث درصورتی‌ خسارات ناشی از تصادفات رانندگی را جبران می‌کند که شخص بیمه‌شده دارای گواهینامه معتبر یا بیمه‌نامه معتبر (دارای اعتبار) باشد، در غیر این‌صورت حتی با داشتن شرایط موجود در قرارداد بیمه‌نامه نیز نمی‌تواند از خدمات آن استفاده کند. شما می‌توانید برای جلوگیری از مشکلات مربوط به اعتبار بیمه شخص ثالث، به‌صورت دوره‌ای، اقدام به استعلام بیمه شخص ثالث از سامانه‌های معتبر آنلاین کنید.

بعد از معرفی خسارت‌هایی که بیمه شخص ثالث هزینه آنها را پرداخت نمی‌کند، توضیحات مربوط به هر یک را نیز ارائه می‌کنیم. خسارت‌های غیرقابل پرداخت بیمه شخص ثالث ۱۴۰۴، عبارت‌اند از:

• خسارت‌های وارد‌شده در شرایط غیرمعمول؛
• حوادث ناشی از رانندگی بدون گواهینامه؛
• تغییر کاربری وسیله نقلیه پس از انعقاد قرارداد بیمه؛
• خسارات ناشی از ارتکاب جرم؛
• به‌ سرقت‌ رفتن خودرو؛
• ایجاد سوانح رانندگی با ظرفیت بیشتر از حد مجاز؛
• خسارات ناشی از عدم هوشیاری راننده؛
• خسارات واردشده به خودروی فرد مقصر.

نکته: درصورتی‌که ثابت شود بیمه‌شده از روی عمد و قصد مرتکب خسارت شده، هزینه‌ای که از طرف شرکت بیمه به شخص ثالث پرداخت شده است، از فرد بیمه‌شده باز پس گرفته می‌شود.

خسارت‌های وارد‌شده در شرایط غیرمعمول

منظور از شرایط غیرعادی در قرارداد بیمه‌نامه‌های شخص ثالث، شرایطی است که در روتین معمول زندگی اجتماعی به ندرت اتفاق می‌افتد و منجر به حوادث و تصادفات رانندگی نمی‌شود. 

از جمله خسارات غیرعادی که تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار نمی‌گیرند، عبارت‌اند از:

• صدمات جانی و مالی ناشی از جنگ؛
• شورش؛
• اعتصاب؛
• حملات هسته‌ای؛
• تشعشعات رادیواکتیو؛
• و… .

حوادث ناشی از رانندگی بدون گواهینامه

پوشش‌های مالی بیمه شخص ثالث برای افرادی است که دارای گواهینامه رانندگی معتبر هستند؛ بنابراین اگر شخصی بدون داشتن گواهینامه یا داشتن گواهینامه فاقد اعتبار تصادف کند و دچار خسارت شود، بیمه شخص ثالث هیچ‌ یک از خسارت‌های جانی و مالی آن را برعهده نمی‌گیرد.

تغییر کاربری وسیله نقلیه پس از انعقاد قرارداد بیمه

هنگام انعقاد قرارداد بیمه شخص ثالث، کاربری خودرو مشخص و ثبت می‌شود؛ درصورتی‌که فرد با تغییر کاربری خودرو، دچار سانحه شود؛ نمی‌تواند از خدمات بیمه شخص ثالث بهره‌مند شود مثلا اگر شخص بیمه‌شده هنگام مسافرکشی یا جابه‌جایی بار با خودروی شخصی دچار سانحه رانندگی شود، بیمه شخص ثالث هیچ تعهدی در پرداخت هزینه‌‌های آن نخواهد داشت.

خسارات ناشی از ارتکاب جرم

خساراتی که هنگام ارتکاب جرم به بیمه‌شده یا ماشین او وارد می‌شود، مشمول دریافت خدمات بیمه شخص ثالث نمی‌شود. از سری جرایمی که مانع از گرفتن خسارت از بیمه شخص ثالث خودرو می‌شوند، عبارت‌اند از:

• تلاش برای خودکشی؛
• سقط جنین عمدی؛
• فرار از پلیس؛
• و… .

به‌ سرقت‌ رفتن خودرو

مهم‌ترین عاملی که می‌تواند گرفتن خسارت بیمه شخص ثالث را از فرد بیمه‌شده سلب کند، دزدیده‌شدن خودرو است؛ به این‌صورت که اگر شخص بیمه‌شده در حال رانندگی با خودروی سرقتی دچار سانحه شود، نمی‌تواند از پوشش‌های بیمه شخص ثالث استفاده کند.

ایجاد سوانح رانندگی با ظرفیت بیشتر از حد مجاز

ایجاد سانحه رانندگی در شرایطی که تعداد سرنشینان خودرو بیش از حد مجاز باشد، منجر به عدم تامین خسارت‌های جانی و مالی از طرف بیمه شخص ثالث می‌شود؛ در نتیجه اگر خودرویی با ظرفیت ۵ نفر، دارای ۷ سرنشین در زمان تصادف باشد، بیمه شخص ثالث تنها خسارات مربوط به ۵ سرنشین مربوط به ظرفیت استاندارد را پرداخت می‌کند.

خسارات ناشی از عدم هوشیاری راننده

درصورتی‌که راننده تحت تاثیر مواد دارویی یا الکلی، هوشیاری خود را از دست داده باشد و در این شرایط دچار صدمه شود، نمی‌تواند از بیمه شخص ثالث ماشین خود استفاده کند. رانندگانی که در شرایط عدم هوشیاری دچار خسارات جانی و مالی می‌شوند، تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار نمی‌گیرند. مواردی که باعث عدم هوشیاری راننده می‌شود، عبارت‌اند از:

• داروهای خواب‌آور؛
• مواد توهم‌زا؛
• نوشیدنی‌‌های الکلی؛
• مواد مخدر.

خسارات واردشده به خودروی فرد مقصر

بیمه شخص ثالث خودرو، خساراتی که به خودرو یا اشیای مربوط به فرد مقصر باشد را تحت پوشش قرار نمی‌دهد. طبق قوانین جدید بیمه شخص ثالث، تنها خساراتی جانی که به فرد مقصر وارد شده باشد، تحت پوشش خدمات این بیمه قرار می‌گیرند.

کف و سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث چقدر است؟

حداقل تعرفه مالی بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴، مبلغ ۵۳ میلیون و ۳۳۳ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

تعهدات مالی بیمه شخص ثالث خودرو، بر مبنای شرایط و خواست بیمه‌گذار تعیین می‌شود. شخصی که اقدام به خرید بیمه شخص ثالث می‌کند (بیمه‌گذار)، می‌تواند مشخص کند که حداقل و حداکثر تعهد بیمه، برای پرداخت خسارات چقدر است. کف و سقف پرداختی‌های بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴ را می‌توان در انواع زیر دسته‌بندی کرد:

نکته: درصورتی‌که این سوال در ذهنتان نقش بسته که «اگر از بیمه شخص ثالث استفاده کنیم چه می‌شود»، بهتر است بدانید استفاده از بیمه شخص ثالث باعث می‌شود که شرکت‌های بیمه تخفیف‌های شما را در تمدید بیمه کاهش دهند. در مورد رانندگانی که چندین بار از بیمه شخص ثالث خود استفاده کنند، ممکن است شرکت بیمه تصمیم بگیرد تخفیفات را به‌طور کامل حذف کند یا حتی هزینه بیمه را افزایش دهد.

مقاله پیشنهادی: انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث

فرانشیز بیمه شخص ثالث چیست و چقدر است؟

فرانشیز بیمه شخص ثالث مبلغی است که شرکت بیمه برای پوشش خسارات پرداخت نمی‌کند و پرداخت آن بر عهده بیمه‌گذار است. 

فرانشیز بیمه شخص ثالث برای سوانح رانندگی در سال ۱۴۰۴ به ترتیب زیر است:

• ۲.۵ درصد برای تصادف اول؛
• ۵ درصد برای تصادف دوم؛
• ۱۰ درصد برای تصادف سوم به بعد.

مقاله پیشنهادی: نحوه انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث

هزینه‌های اجباری و اختیاری بیمه شخص ثالث

در قرارداد بیمه شخص ثالث، پرداخت برخی هزینه‌ها اجباری و برخی دیگر اختیاری است؛ هزینه‌های اختیاری یا اضافه نرخ، مواردی هستند که بیمه‌شده با پرداخت مبلغی مازاد بر هزینه‌های اصلی بیمه شخص ثالث، می‌تواند از خدمات این بیمه درصورت وقوع خسارات خاص، بهره‌مند شود. 

درصورتی‌که مایل به دریافت خدمات مربوط به خسارات مازاد بر قرارداد بیمه خود باشید، برخی شرکت‌های بیمه اقدام به تنظیم قرارداد‌ الحاقی به انضمام قرارداد اصلی بیمه‌نامه می‌کنند. در جدول زیر لیست هزینه‌های اجباری بیمه شخص ثالث ۱۴۰۴، ارائه شده است:

در این بخش نیز،‌هزینه‌های اضافی بیمه شخص ثالث ۱۴۰۴ را به شما معرفی می‌کنیم که پرداخت آنها اختیاری بوده و موجب افزایش تعهدات بیمه‌ای شرکت بیمه می‌شود.

نکته: حداقل هزینه‌های مازاد بیمه شخص ثالث نیم درصد اضافه نرخ و حداکثر ۵۰ درصد اضافه نرخ (برای ماه‌های حرام) است.

مدارک لازم برای دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث

برای این‌که بتوانید خسارت ناشی از حوادث رانندگی را از بیمه شخص ثالث دریافت کنید، باید مدارک اثبات ادعای خسارت خود را آماده کنید و به کارشناس بیمه ارائه دهید. مدارک لازم برای دریافت خسارت بیمه شخص ثالث برای هر شرکت بیمه متفاوت است؛ اما در بین آنها مدارک مشترکی وجود دارد که عبارت‌اند از:

• اصل کروکی مقامات انتظامی؛
• اصل و کپی بیمه‌نامه شخص متضرر؛
• کپی بیمه‌نامه مقصر؛
• کوپن بیمه‌نامه؛
• اصل و کپی کارت ملی یا شناسنامه زیان‌دیده؛
• مدارک مالکیت وسیله نقلیه فرد آسیب‌دیده؛
• کپی کارت ملی مقصر؛
• مدارک مالکیت مالکیت وسیله نقلیه برای فرد مقصر؛
• حضور مقصر حادثه به همراه وسیله نقلیه موردنظر؛
• ارائه فاکتور رسمی لوازم یا قطعات آسیب‌دیده.

مراحل دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث

درصورتی‌که بیمه‌نامه شخص ثالث شما هنگام وقوع حادثه، دارای اعتبار باشد، هزینه خسارت‌های جانی و مالی شخص آسیب‌دیده را تقبل می‌کند؛ اما این در حالتی است که مراحل زیر را به‌طور کامل طی کنید:

1. به‌صورت حضوری به مرکز بیمه مراجعه کنید و درخواست تشکیل پرونده دهید.
2. مدارک لازم به خصوص کروکی را به کارشناس بیمه ارائه دهید.
3. بعد از بررسی مدارک و گزارش ماموران انتظامی، کارشناس بیمه میزان خسارت و مبلغ پرداختی را تعیین کرده و به ‌حساب فرد زیان‌دیده واریز می‌کند.

نکته: درصورت عدم توافق با طرف آسیب‌دیده حادثه، باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید و درخواست بررسی مجدد دهید. حتما به این مسئله توجه داشته باشید که مهلت مراجعه به شرکت بیمه برای دریافت خسارت بیمه شخص ثالث، حداکثر ۵ روز کاری پس از وقوع حادثه است.

آیا امکان اعتراض به بیمه شخص ثالث برای پوشش خسارت‌ها وجود دارد؟

اگر نسبت به نظریه کارشناس برای تعیین میزان خسارت و نحوه پرداخت آن اعتراضی داشته باشید، می‌توانید به شورای حل اختلاف شهرتان مراجعه کنید و درخواست بررسی دهید.

حتما به این نکته توجه داشته باشید که اگر امکان اعتراض به شرکت بیمه برای دریافت خسارات ناشی از سوانح رانندگی در قراردادتان ذکر نشده باشد، نمی‌توانید اقدام به اعتراض یا ثبت شکایت کنید.

پایان‌بندی؛ مروری بر پوشش‌های اصلی بیمه شخص ثالث

بیمه شخص ثالث یک بیمه اجباری برای همه رانندگان وسایل نقلیه شخصی و عمومی است. ما در این مقاله تمام شرایطی را که بیمه شخص ثالث موظف به جبران خسارت در آن‌هاست، معرفی کردیم. گفتیم که اگر بیمه شخص ثالث معتبر داشته باشید و حادثه‌ای رخ دهد که جزو موارد تحت پوشش این بیمه باشد، شرکت بیمه ملزم است خسارت‌های جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث را طبق سقف تعهدات پرداخت کند. این خسارت‌ها شامل هزینه‌های درمانی، پرداخت دیه، و جبران خسارت به اموال آسیب‌دیده می‌شود. در نتیجه، آگاهی از این تعهدات به شما کمک می‌کند در زمان بروز حادثه، با اطمینان بیشتری پیگیر حقوق خود باشید. از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید متشکریم.