چگونه مالیات نقل و انتقال خودرو را محاسبه و پرداخت کنیم؟
سارینا عمادی
چند وقتی است که شیوه پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو تغییر پیدا کرده است. تا چند سال پیش، افرادی که قصد خرید و فروش خودرو را داشتند، باید برای ثبت سند به دفترخانه‌ها مراجعه می‌کردند. نکته مهم اینجا بود که در آن زمان مبلغ مالیات خودرو از کلیه رانندگان دریافت می‌شد؛ اما، به شیوه‌ای متفاوت. یعنی دفترخانه‌ها از شما مبلغی را دریافت می‌کردند که حدود ۴۰٪ هزینه مربوط به ثبت سند بود و ۶۰٪ آن هم به مبلغ مالیات اختصاص داشت. اما امروزه نیازی نیست برای ثبت سند به دفترخانه مراجعه کنید. کافی است هزینه مالیات را پیش از نقل و انتقال خودرو پرداخت و سپس برای دریافت نوبت تعویض پلاک اقدام کنید. در ادامه می‌خواهیم کمی بیشتر در مورد مالیات نقل و انتقال خودرو و روش‌های محاسبه و پرداخت آن صحبت کنیم؛ پس همراه ما باشید.
مالیات نقل و انتقال خودرو چیست؟
به مبلغی که تمام افراد پیش از خرید و فروش خودرو به دولت پرداخت می‌کنند، مالیات نقل و انتقال خودرو گفته می‌شود. در حال حاضر مالیات خودرو هنگام تعویض پلاک قبل از مراجعه به مراکز و به صورت اینترنتی پرداخت می‌شود. در واقع برای پرداخت مالیات خودرو نیازی به مراجعه حضوری به دفترخانه‌ها نیست. صرفا نیاز است همه افراد این هزینه را پیش از فروش خودرو پرداخت کنند. مالیات خودرو نیز همانند تمام چیزهایی است که زمان خرید و فروش کالا، مالیاتشان توسط شهروندان به دولت پرداخت می‌شود.
پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو برعهده کیست؟ خریدار یا فروشنده؟
پرداخت مالیات فروش خودرو با فروشنده یا مالک اصلی خودرو است. در واقع فروشنده شخصی است که باید مالیات خودرو را هنگام تعویض پلاک پرداخت کند. در غیر این صورت به عنوان بدهکار مالیاتی شناخته می‌شود. البته برخلاف باور افراد، مالیات خودرو تنها مبلغ پرداختی توسط مالک اصلی خودرو نیست؛ بلکه عوارض شهرداری، خلافی خودرو و عوارض آزادراهی از جمله دیگر هزینه‌هایی هستند که پرداخت آن‌ها پیش از فروش خودرو الزامی است. البته ممکن است توافق دیگری نیز بین خریدار و فروشنده انجام شود و خریدار هزینه‌های انتنقال مالکیت خودرو را پرداخت کند.
چه زمانی باید مالیات فروش خودرو را پرداخت کنیم؟
بهترین زمان برای پرداخت مالیات خودرو، قبل از دریافت نوبت اینترنتی و مراجعه به مراکز تعویض پلاک است. تا چند وقت پیش که سامانه‌های اینترنتی امکان پرداخت مالیات خودرو را در اختیار افراد قرار نداده بودند، اغلب افراد ترجیح می‌دادند این هزینه مالیاتی را پس از ثبت سند پرداخت کنند؛ اما، در حال حاضر تنها راه پیش رو، پرداخت کل مبلغ مالیات پیش از مراجعه به مراکز مربوطه است. در غیر این صورت ممکن است فسخ قرارداد خرید و فروش خودرو را به دنبال داشته باشد.
آیا قیمت خودرو روی مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو تاثیر می‌گذارد؟
بله؛ قیمت خودرو یکی از عواملی است که می‌تواند باعث افزایش یا کاهش مبلغ مالیات فروش خودرو شود. ولی به این معنا نیست که تنها معیار مهم برای سنجش مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو است. البته اگر سال تولید و محل ساخت دو خودرو یکسان باشد، قطعا قیمت خودرو تعیین‌کننده مبلغ مالیات است. در ادامه به تمام معیارهایی اشاره می‌کنیم که با شناخت آن‌ها می‌توانید متوجه شوید که چرا مبلغ مالیات خودرو برای وسایل نقلیه یکسان نیست؛ پس همراه ما باشید.
معیار اول: نوع خودرو
نوع خودرو با مبلغ مالیات فروش خودرو ارتباط مستقیم دارد. هر چه‌قدر ارزش (قیمت) خودرو بالاتر باشد، مبلغ مالیات پرداختی توسط شما نیز بیشتر است. به همین دلیل مبلغ مالیات برای وسایل‌نقلیه داخلی، ۱٪ ارزش خودرو و برای وسایل نقلیه خارجی ۲٪ قیمت خودرو است.
نکته: حواستان باشد که اگر ارزش خودروی خارجی‌تان بیشتر از ۱ میلیارد تومان باشد؛ مبلغ مالیات خودروی لوکس نیز به صورت متفاوت محاسبه می‌شود.
| ارزش خودرو (به تومان) | هزینه مالیات خودرو |
| از ۱ تا ۱.۵ میلیارد | ٪۱ |
| از ۱.۵ تا ۳ میلیارد | ٪۲ |
| از ۳ تا ۴.۵ میلیارد | ٪۳ |
| از ۴.۵ میلیارد تا بیشتر | ٪۴ |
معیار دوم: سال تولید ماشین
سال تولید خودرو به‌عنوان دومین معیاری شناخته می‌شود که در تعیین مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو تاثیرگذار است. حالا این یعنی چه؟ هرچه‌قدر سال ساخت خودروتان به زمان فعلی نزدیک‌تر باشد، مبلغ بیشتری را باید بابت مالیات پرداخت کنید. به عنوان مثال اگر سال ساخت خودرویی ۱۴۰۰ باشد، باید مبلغ مالیات بیشتری را در مقابل خودروی سال ۱۳۹۹ باید پرداخت کند. در نتیجه هر چه‌قدر خودرو جدیدتر باشد، به همان نسبت مبلغ مالیات نیز بالاتر است.
معیار سوم: داخلی یا خارجی بودن خودرو
خودروهای وارداتی هزینه مالیات بیشتری را نسبت به خودروهای تولید داخل پرداخت می‌کنند. به همین دلیل محل تولید خودرو نیز به‌عنوان آخرین معیار تعیین‌کننده مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو در نظر گرفته می‌شود. در لیست زیر به این موضوع به صورت جزئی‌تر نگاه کرده‌ایم.
- خودروهای تولید داخل ۱٪ ارزش خودرو را بابت هزینه مالیات پرداخت می‌کنند؛
- ماشین‌های ساخت خارج از کشور باید ۲٪ قیمت (ارزش) خودرو را به‌عنوان مبلغ مالیات پرداخت کنند.
نرخ مالیات نقل و انتقال خودروهای داخلی
| نوع خودرو | قیمت خودرو | مالیات مدل ۱۴۰۱ | مالیات مدل ۱۴۰۰ | مالیات مدل ۱۳۹۹ | مالیات مدل ۱۳۹۸ | مالیات مدل ۱۳۹۶ | مالیات مدل ۱۳۹۵ به قبل |
| پژوه ۲۰۶ (عادی و تیپ ۲) | ۱.۳۱۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۳.۱۰۰.۰۰۰ | ۱۱.۷۹۰.۰۰۰ | ۱۰.۴۸۰.۰۰۰ | ۹.۱۷۰.۰۰۰ | ۶.۵۵۰.۰۰۰ | ۵.۲۴۰.۰۰۰ |
| پژو ۴۰۵ GLX بنزینی | ۱.۱۲۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | ۱۰.۸۰۰.۰۰۰ | ۹.۶۰۰.۰۰۰ | ۸.۴۰۰.۰۰۰ | ۷.۲۰۰.۰۰۰ | ۶.۰۰۰.۰۰۰ |
| پژو پارس اتوماتیک | ۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۸.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۶.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۴.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۸.۰۰۰.۰۰۰ |
| دنا | ۱.۷۹۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۷.۹۰۰.۰۰۰ | ۱۶.۱۱۰.۰۰۰ | ۱۴.۳۲۰.۰۰۰ | ۱۲.۵۳۰.۰۰۰ | ۸.۹۵۰.۰۰۰ | ۷.۱۶۰.۰۰۰ |
| انواع تیبا ۲ (هاچ‌بک) پلاس | ۱.۲۴۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۲.۴۰۰.۰۰۰ | ۱۱.۱۶۰.۰۰۰ | ۹.۹۲۰.۰۰۰ | ۸.۶۸۰.۰۰۰ | ۶.۲۰۰.۰۰۰ | ۴.۹۶۰.۰۰۰ |
| کوییک دنده معمولی ۱۵۰۰cc | ۱.۴۵۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۴.۵۰۰.۰۰۰ | ۱۳.۰۵۰.۰۰۰ | ۱۱.۶۰۰.۰۰۰ | ۱۰.۱۵۰.۰۰۰ | ۷.۲۵۰.۰۰۰ | ۵.۸۰۰.۰۰۰ |
نرخ مالیات نقل و انتقال خودروهای خارجی
| نوع خودرو | قیمت خودرو | مالیات مدل ۲۰۲۲ | مالیات مدل ۲۰۲۱ | مالیات مدل ۲۰۲۰ | مالیات مدل ۲۰۱۹ | مالیات مدل ۲۰۱۸ | مالیات مدل ۲۰۱۶ به قبل |
| تویوتا یاریس ۱۵۰۰ هاچ بک دنده اتوماتیک | ۳.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۴۲.۰۰۰.۰۰۰ | ۳۶.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۴.۰۰۰.۰۰۰ |
| تویوتا کمری GLX 2500 CC | ۶.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۸۴.۰۰۰.۰۰۰ | ۷۲.۰۰۰.۰۰۰ | ۴۸.۰۰۰.۰۰۰ |
| انواع هیوندای I20 دنده اتوماتیک | ۱.۸۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | – | – | ۱۴.۴۰۰.۰۰۰ |
| پورشه باکستر 2000CC | ۱۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۲۱۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۸۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۲۰.۰۰۰.۰۰۰ |
| پژو 508 اتومات 1600CC | ۴.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۶۳.۰۰۰.۰۰۰ | ۵۴.۰۰۰.۰۰۰ | ۳۶.۰۰۰.۰۰۰ |
| رنو سیمبل اتومات 1600CC | ۱.۷۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۲۳.۸۰۰.۰۰۰ | ۲۰.۴۰۰.۰۰۰ | ۱۳.۶۰۰.۰۰۰ |
| فولکس واگن گلف Golf GTI 2000CC | ۶.۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | ۸۹.۶۰۰.۰۰۰ | ۷۶.۸۰۰.۰۰۰ | ۵۱.۲۰۰.۰۰۰ |
| پراید | ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | – | – | – | ۸۰۰.۰۰۰ |
| کامیون کشنده اسکانیا G360 | ۹.۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | – | – | ۱۴۸.۸۰۰.۰۰۰ | ۱۳۰.۲۰۰.۰۰۰ | ۱۱۱.۶۰۰.۰۰۰ | ۷۴.۴۰۰.۰۰۰ |
مالیات خودرو چگونه محاسبه می‌شود؟
به صورت خلاصه، برای محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو می‌توانید از روش دستی و آنلاین استفاده کنید. برخلاف روش آنلاین، احتمال بروز خطا در محاسبه دستی بالا است و ممکن است با اشتباه وارد کردن اعداد مخصوصا قیمت روز خودرو، به هزینه متفاوتی دست پیدا کنید. در ادامه این روش‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
محاسبه آنلاین مالیات خودرو
سامانه‌های اینترنتی استعلام و پرداخت با اختلاف به‌عنوان یکی از بهترین روش‌ها، برای مشاهده مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو شناخته می‌شوند. این سامانه‌ها به جز اینکه فرآیند مشاهده جزئیات مالیاتی را آسان کرده‌اند، روند دسترسی به اطلاعات را سریع کرده‌اند و بدون اتلاف وقت یا مراجعه حضوری به مراکز، می‌توانید به جزئیات به‌روز دسترسی پیدا کنید.
محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو با قبضینو
مشاهده و پرداخت مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو یکی از دغدغه‌های اصلی اغلب فروشندگان پیش از خرید و فروش خودرو است. قبضینو، یکی از سامانه‌های آنلاین است که سرویس استعلام مالیات خودرو را در راستای آسان کردن فرآیند و دسترسی سریع‌تر به خدمات در اختیار تمام افراد قرار داده است. برای مشاهده و پرداخت مالیات کافیست مراحل زیر را در اپلیکیشن یا سایت مالیات خودروی قبضینو انجام دهید.
- برای محاسبه مالیات خودرو باید شماره پلاک و کد ملی مالک اصلی را وارد کنید؛
- بعد از کلیک روی گزینه استعلام، امکان مشاهده جزئیات کامل وجود دارد؛
- برای پرداخت و تسویه مبلغ مالیات از طریق سازمان امور مالیاتی باید روی گزینه توضیحات بیشتر کلیک کنید؛
- لینک نمایش داده شده را کپی کنید و آن را در مرورگر جدید باز کنید؛
- حالا مالیات نقل و انتقال خودروی خود را با اطمینان و به صورت آنی پرداخت کنید.
استعلام و پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو از طریق سایت سازمان امور مالیاتی
با مراجعه به سامانه مالیات خودرو به نشانی cartransfer.tax.gov.ir می‌توانید به مبلغ مالیات دسترسی پیدا کنید و از طریق این سامانه هزینه را پرداخت کنید. اگرچه این سامانه اینترنتی امن است و جزئیات را به صورت به‌روز به شما نمایش می‌دهد؛ اما متاسفانه برای مشاهده جزئیات باید تمام فرآیند ثبت‌نام را انجام دهید. انجام این کار می‌تواند تاثیر منفی روی زمان و وقت شما بگذارد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم در شرایط ضروری از سامانه‌های اینترنتی کمک بگیرید.
محاسبه دستی مالیات نقل و انتقال خودرو
همیشه دغدغه، پرداخت مبلغ مالیات نیست؛ گاهی‌اوقات افراد به دنبال راهی هستند تا اطمینان پیدا کنند که این هزینه مالیاتی درست محاسبه شده و هزینه اضافی را بابت تسویه مبلغ مالیاتی پرداخت نمی‌کنند. در این شرایط روش محاسبه دستی می‌تواند خیال شما را تا حد زیادی برطرف کند. بر اساس سال خودرو و قیمت روز کارخانه می‌توانید مبلغ حدودی مالیات را حساب کنید.
| سال ساخت خودرو | خودرو داخلی | خودرو خارجی / وارداتی |
| از ۰ تا ۱ سال پس از تولید | ٪۱ ارزش (قیمت) روز خودرو | ٪۲ ارزش خودرو |
| از ۱ سال تا ۶ سال بعد از زمان تولید | ٪۰.۹ تا ۰.۵٪ قیمت روز خودرو | ٪۱.۸ تا ۱٪ ارزش روز خودرو |
| ۶ سال به بعد پس از زمان تولید خودرو | ٪۰.۴ قیمت روز خودرو | ٪۰.۸ ارزش روز خودرو |
توجه: محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو برای ماشین‌های لوکس متفاوت است. در سال ۱۴۰۱ خودروهایی با ارزش بالای ۱.۵ میلیارد باید مبلغ مالیات را پرداخت می‌کردند؛ اما، به نظر می‌رسد در سال ۱۴۰۲ تنها خودروهای بالای ۳ میلیارد تومان باید مالیات ۱ درصد را پرداخت کنند. در نتیجه خودروهایی که ارزش‌شان ۳ میلیارد تومان یا کمتر از این مبلغ بود، مشمول پرداخت نمی‌شدند. البته این موضوع هنوز عملی نشده و در بودجه سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده است. در جدول زیر به جزئیات هزینه مالیات خودرو سال ۱۴۰۱ اشاره کرده‌ایم.
| قیمت خودرو | هزینه مالیات خودرو |
| از ۱ تا ۱.۵ میلیارد | ٪۱ |
| از ۱.۵ تا ۳ میلیارد | ٪۲ |
| از ۳ تا ۴.۵ میلیارد | ٪۳ |
| از ۴.۵ میلیارد تا بیشتر | ٪۴ |
نکته: ارزش (قیمت) خودرو بر اساس قیمت به‌روز کارخانه محاسبه می‌شود. دلیل آن هم روشن است. قیمت کارخانه با مبلغ خودرو در بازار متفاوت است اگر قیمت خودرو در بازار را معیار محاسبه خود قرار دهید، با عدد متفاوتی روبه‌رو می‌شوید. هم‌چنین با افزایش تقاضا قیمت خودرو نیز افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه معیار مناسبی برای سنجش مبلغ مالیتی نیست. در نتیجه سازمان امور مالیاتی برای مشخص کردن مالیات، معیار را روی قیمت کارخانه قرار داده است.
عواقب عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو چیست؟
مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو ناچیز نیست . هیچ راننده‌ای دوست ندارد هزینه بالایی را پرداخت کند؛ در نتیجه اغلب افراد به دنبال راهی هستند که بتوانند بدون پرداخت این هزینه نسبت به خرید و فروش خودرو اقدام کنند؛ اما، باید بدانید که این امکان وجود ندارد و ممکن است با مشکلات زیر روبه‌رو شوید.
عدم امکان تعویض پلاک
اگر بدون پرداخت هزینه مالیات با خریدار به مراکز تعویض پلاک مراجعه کنید؛ به دلیل عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو، امکان فروش خودرو و تغییر مالکیت وسیله‌نقلیه وجود نخواهد داشت. از طرفی در شهری مثل تهران که دریافت نوبت از مراکز تعویض پلاک به صورت اینترنتی انجام می‌شود، در صورتی می‌توانید نوبت خود را رزرو کنید که مبلغ مالیات را به صورت کامل پرداخت کرده باشید. در غیر این صورت شرایط تعویض پلاک در رابطه با شما صدق نخواهد کرد.
بدهکاری مالیاتی
بعد از حذف قانون ثبت سند ماشین در دفترخانه‌ها، هیچ اجباری برای پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو وجود نداشت. به همین دلیل بسیاری از فروشندگان، خودرو خود را بدون پرداخت مالیات به فروش می‌رساندند. در نتیجه امروزه خیلی از خریداران بابت پرداخت مالیات ابراز ناراحتی کرده‌اند. به گفته رئیس سازمان امور مالیاتی، اگر مالک قبلی خودرو زمان فروش نسبت به پرداخت بدهی مالیاتی اقدام نکرده باشد، پیامکی را بابت پرداخت مبلغ بدهی مالیاتی دریافت خواهد کرد. اگر نسبت به متن پیامک بی‌توجهی کند، به‌عنوان بدهکار مالیاتی شناخته می‌شود و در نتیجه تا زمان تسویه کافی بدهی خود اجازه خروج از کشور را ندارد.
آیا می‌توان در صورت انصراف از فروش خودرو مبلغ پرداخت شده برای مالیات نقل و انتقال خودرو را پس گرفت؟
خیر؛ متاسفانه امکان بازگشت مبلغ مالیات نقل و انتقال خودرو بعد از پرداخت وجود ندارد. اگر بنا به هر دلیلی از فروش خودرو منصرف شدید، نگران وجه پرداختی نباشید؛ چراکه این هزینه در حساب سازمان امور مالیاتی باقی می‌ماند. هر زمان که قصد نقل و انتقال خودرو را داشته باشید، می‌توانید به سامانه‌های اینترنتی پرداخت مالیات مراجعه کنید و مابه‌تفاوت هزینه را پرداخت کنید. در نهایت با تسویه حساب، کل بدهی شما پرداخت خواهد شد.
کدام خودروها از پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو معاف هستند؟
خودروهای راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناور‌ها مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو نیستند. در حالی که سایر وسایل‌نقلیه اعم از خودروها و موتورسیکلت‌ها باید این هزینه مالیاتی را پیش از نقل و انتقال خودرو پرداخت کنند. در غیر این صورت با چالش و مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد.
سخن آخر
همان‌طور که می‌دانید پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو برای تمام وسایل نقلیه مهم است؛ خصوصا اگر قصد خرید و فروش خودرو را داشته باشید. گاهی‌اوقات افراد بدون پرداخت این هزینه به مراکز فک پلاک مراجعه می‌کنند. بعد از ایستادن در صف‌های طولانی متوجه می‌شوند که بدون پرداخت مالیات، نمی‌توانند نقل و انتقال خودرو را انجام دهند. در نتیجه مجبور می‌شوند تمام راه را برگردند. در این مطلب از وبلاگ قبضینو در مورد مالیات نقل و انتقال خودرو و روش‌های استعلام و پرداخت صحبت کردیم. با کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان مبلغ مالیات را مشاهده و پیش از ایجاد مشکل، نسبت به پرداخت آن اقدام کنید.
با نصب اپلیکیشن قبضینو، به آسانی تمامی قبوض خدماتی، جرائم رانندگی، عوارض شهرداری و عوارض آزادراه خود را با استفاده از تلفن همراه، کاملا رایگان و بدون محدودیت استعلام و پرداخت کنید.