هزینه عوارض شهرداری ملک چگونه محاسبه می‌شود؟

هزینه عوارض شهرداری ملک، از جمله مبالغی است که مالک هر نوع ملکی موظف به پرداخت آن است؛ اعم از مسکونی، تجاری، اداری یا صنعتی. پرداخت به‌موقع این عوارض، یکی از شرایط فروش، نقل و انتقال، دریافت پایان‌کار و تمدید جواز کسب ملک است. بنابراین، لازم است که با نحوه محاسبه، مهلت پرداخت، جریمه و دیرکرد این عوارض آشنا شوید. در این مطلب از قبضینو به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم که هزینه عوارض شهرداری ملک شامل چه مواردی است. همچنین، به نحوه محاسبه آن اشاره می‌کنیم و روش‌های استعلام و پرداخت آن را در اختیارتان می‌گذاریم. 

عوارض ملک شهرداری چیست؟

مبلغی که با عنوان عوارض شهرداری ملک می‌شناسیم، برای تأمین بخشی از هزینه‌های خدمات شهری دریافت می‌شود؛ خدماتی مثل نظافت، نگهداری معابر، فضای سبز، جمع‌آوری زباله، نوسازی و توسعه شهر.

در نگاه اول، شاید اینطور به نظر برسد که عوارض شهرداری ملک فقط مخصوص واحدهای مسکونی یا خانه است. اما اصلاً اینطور نیست! همه ساختمان‌ها، اراضی و ساخت‌وسازهای محدوده شهری مشمول این هزینه می‌شود؛ بنابراین، عوارض شهرداری به واحدهای تجاری یا مغازه‌ها هم تعلق می‌گیرد.

 به طور کلی، هزینه عوارض شهرداری ملک، به 3 دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:

• عوارض نوسازی، عمران و آبادانی شهری
• عوارض خدمات مدیریت پسماند
• عوارض کسب و پیشه

عوارض نوسازی، عمران و آبادانی شهری

شهرداری، خدمات مختلفی را در طول سال برای بهتر شدن چهره شهر ارائه می‌دهد؛ از آسفالت خیابان‌ها و رسیدگی به پارک‌ها گرفته تا ساخت معابر جدید. همه این‌ها با نام عوارض نوسازی، عمران و آبادانی شهری می‌شناسیم.

پرداخت عوارض نوسازی، عمران و آبادانی شهری با مالک ملک است و نیازی نیست مستأجر آن را پرداخت کند؛ مگراینکه در اجاره‌نامه این وظیفه بر عهده مستأجر قرار داده شده باشد.

عوارض خدمات مدیریت پسماند واحدهای مسکونی و غیرمسکونی

یکی دیگر از انواع عوارض، هزینه خدمات مربوط به جمع‌آوری و دفع زباله یا همان پسماند است. این هزینه برای واحدهای مسکونی و غیرمسکونی در نظر گرفته شده است و شهرداری، آن را به‌صورت سالیانه دریافت می‌کند.
نرخ عوارض پسماند شهرداری معمولاً در ابتدای هر سال تعیین می‌شود؛ همچنین، برای پرداخت آن تا پایان سال فرصت دارید. این مبلغ هم مثل سایر عوارض، اگر در زمان مقرر پرداخت نشود، مشمول جریمه می‌شود. پرداخت عوارض پسماند شهرداری، بر عهده مستأجر است؛ همچنین، نرخ آن بر اساس نوع پسماند و خدمات مورد نیاز تعیین می‌شود.

عوارض کسب و پیشه

اگر مالک یا مستأجر یک ملک تجاری مثلا مغازه باشید، با عوارض کسب و پیشه سروکار دارید. این نوع عوارض، ویژه واحدهای غیرمسکونی است و صرفاً یکی از هزینه‌هایی‌ست که کسبه باید پرداخت کنند و با نام عوارض شهرداری مغازه نیز شناخته می‌شود. علاوه بر آن، مواردی مثل مالیات و حق عضویت اتحادیه هم وجود دارند که نباید فراموش شوند.

اما شاید برایتان سؤال باشد که این عوارض را باید مالک پرداخت کند یا مستأجر؟ پاسخ ساده است: اگر سرقفلی مغازه در اختیار مستأجر باشد، پرداخت عوارض کسب و پیشه هم بر عهده او قرار می‌گیرد؛ مگر اینکه در قرارداد توافقی متفاوت ذکر شده باشد. نرخ این عوارض هم بر اساس فاکتورهایی مثل مساحت، ارزش منطقه‌ای و قیمت پایه تعیین می‌شود.

چرا باید عوارض شهرداری ملک را استعلام و پرداخت کنیم؟

مهم‌ترین دلیل اهمیت استعلام و پرداخت عوارض ملک شهرداری، مربوط به زمان خرید و فروش انواع املاک می‌شود. یکی از مدارکی که حتماً باید به خریدار ارائه دهید، برگه مفاصا حساب یا سند پرداخت عوارض شهرداری است. مفاصا حساب، سندی است که نشان می‌دهد همه بدهی‌ها و عوارض شهرداری را تا به امروز تسویه کرده‌اید. اگر این تسویه‌ها را به‌موقع انجام نداده باشید، باید همه آن‌ها را یک‌جا بدهید. 

چه کسانی و چه زمانی هزینه عوارض شهرداری ملک را تعیین می‌کند؟

تکلیف نرخ هزینه عوارض شهرداری ملک هر سال توسط وزارت کشور مشخص می‌شود؛ یعنی این‌طور نیست که شهرداری‌ها سلیقه‌ای عمل کنند. ابتدای هر سال، یعنی حوالی فروردین، عدد و رقم‌ها از وزارت کشور ابلاغ می‌شود. شهرداری‌ها هم این نرخ به‌صورت رسمی به مالکان اعلام می‌کنند. افراد هم یک سال کامل (تا پایان اسفند) فرصت دارند تا خوش‌حسابی خودشان را ثابت کنند.

معیارهای تعیین هزینه عوارض شهرداری ملک چیست؟

شهرداری برای تعیین عوارض املاک، دستش کاملاً باز نیست و باید بر اساس شاخص‌های مشخصی عمل کند. این شاخص‌ها به طور کلی عبارت‌اند از:

• پهنه ملک
• مساحت زمین
• مساحت جبهه و پشت جبهه
• موقعیت ملک در دفترچه ارزش معاملاتی دارایی
• مشخصات ساختمان از جمله سن سازه، تعداد طبقات، متراژ و نوع کاربری ملک (مسکونی، تجاری، اداری یا صنعتی)

اول از همه موقعیت ملک در دفترچه ارزش معاملاتی دارایی بررسی می‌شود؛ چون منطقه جغرافیایی نقش مهمی در مبلغ نهایی دارد. بعد نوبت به مساحت زمین و پهنه ملک می‌رسد؛ یعنی ببینند ملک در چه بافتی قرار گرفته و چقدر زمین زیر دستش است.

همچنین مساحت جبهه و پشت جبهه ساختمان هم در محاسبه دخالت دارد. در نهایت سراغ مشخصات خودِ بنا می‌روند: اینکه چند سال از ساختش گذشته، چند طبقه دارد، چند متر زیربناست و اصلاً برای چه کاری استفاده می‌شود. همه این عوامل با هم ترکیب می‌شوند تا عوارض نهایی ملک محاسبه شود.

آیا محاسبه عوارض ملک مغازه با خانه متفاوت است؟

بله؛ عوارض ملک مغازه همان عوارض کسب و پیشه است که خانه این بخش از عوارض ملک را ندارد. عوارض ملک خانه شامل عوارض نوسازی و پسماند است اما عوارض ملک مغازه علاوه بر ۲ مورد گفته‌شده شامل عوارض کسب و پیشه نیز می‌شود.

عوارض ملک خانه = عوارض نوسازی + عوارض پسماند

عوارض ملک مغازه = عوارض نوسازی + عوارض پسماند + عوارض کسب و پیشه + …

فرمول محاسبه عوارض شهرداری

نحوه محاسبه عوارض شهرداری ملک به ارزش ملک بستگی دارد. طبق قانون، سالیانه ۱.۵ درصد از ارزش ملک به‌عنوان عوارض شهرداری دریافت می‌شود. در نتیجه، هر چقدر ارزش ملک بیشتر باشد، مبلغ عوارض هم بیشتر خواهد بود. بنابراین، این ارزش از مجموع ارزش ساختمان و ارزش زمین به دست می‌آید. برای محاسبه ارزش ساختمان، از این فرمول استفاده می‌شود:

ارزش ساختمان = (قیمت بنا × ۳۰٪ ارزش معبر) × مساحت مشمول ساختمان

و برای ارزش زمین هم از این فرمول:

ارزش زمین = قیمت منطقه‌ای × مساحت زمین

در نتیجه فرمول نحوه محاسبه عوارض شهرداری ملک اینگونه است:

ارزش ملک = ارزش ساختمان + ارزش زمین

وقتی این اعداد را داشتید، می‌توانید خیلی راحت نحوه محاسبه عوارض نوسازی و حتی استعلام هزینه پسماند شهرداری را هم انجام دهید. همه چیز بر اساس همین فرمول‌ها پیش می‌رود و راه فرار مالیاتی در این بخش تقریباً وجود ندارد.

۱.۵ درصد از ارزش ملک

روش‌های استعلام و پرداخت عوارض شهرداری بدون محاسبه دستی!

تکنولوژی پیشرفته‌تر شده است و خدمات شهری به‌صورت هوشمند ارائه می‌شوند. بنابراین، لازم نیست که برای استعلام و پرداخت عوارض شهرداری، ساعت‌ها در صف بمانید یا بین ادارات مختلف سرگردان شوید. اهل وب‌گردی هستید یا با کدهای تلفنی و حتی مراجعه حضوری راحت‌ترید؟ فرقی نمی‌کند، چونکه شهرداری دست شما را باز گذاشته است و چندین مسیر مختلف، پیشِ رویتان قرار دارند.

در ادامه، به سراغ روش‌های فوری و کاربردی برای استعلام و پرداخت هزینه عوارض شهرداری ملک رفته‌ایم:

استعلام قبض عوارض ملک شهرداری با سامانه قبضینو

سامانه قبضینو یکی از سریع‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای مشاهده و پرداخت عوارض شهرداری است. اگر اهل پرداخت آنلاین هستید، برای پرداخت عوارض شهرداری ملک  مراحل زیر را دنبال کنید:

• از نوار بالای سایت، روی گزینه منوی خدمات کلیک کنید.
• حالا از بخش قبض و موبایل روی گزینه عوارض ملک کلیک کنید.
• پس از ورود به صفحه مخصوص عوارض شهرداری، کد ۱۲ تا ۱۵ رقمی ملک را در کادر کد شناسایی ملک وارد کنید.
• روی گزینه «استعلام عوارض ملک» کلیک کنید تا جزئیات قبض برای شما نمایش داده شود.
• در صورت تمایل به پرداخت، کافی است روی دکمه «پرداخت» بزنید و با کارت بانکی خود، بدهی‌تان را صاف کنید.

نکته مهم: اگر ساکن شهری دیگر هستید یا به کد ملک دسترسی ندارید، گزینه «پرداخت با شناسه قبض» را انتخاب کنید.

خدمت پیشنهادی: پرداخت قبض تلفن ثابت

پرداخت عوارض ملک با سامانه گویا ۱۳۷

اگر همیشه به اینترنت دسترسی ندارید، نگران نباشید! گوشی موبایلتان را بردارید و با سامانه گویا ۱۳۷ (وابسته به تهران من) تماس بگیرید. در این تماس، راهنمایی لازم برای استعلام و پرداخت عوارض ملک به شما داده می‌شود. این روش ساده، سریع و بدون نیاز به اینترنت است؛ مخصوصاً برای زمانی که در حرکت هستید یا اینترنت ضعیفی دارید. 

پرداخت عوارض شهرداری با کد USSD

اگر اهل استفاده از کدهای دستوری هستید، کافی است کد دستوری #137* را شماره‌گیری کنید. برای این کار، کافی است که مسیر زیر را پشت سر بگذارید:

• ابتدا کد #137* را وارد و تماس را برقرار کنید.
• از منوی نمایش‌داده‌شده، گزینه ۲ (عوارض) را انتخاب کنید.
• حالا یکی از گزینه‌های مربوط به نوسازی، پسماند، یا عوارض غیرمسکونی را انتخاب کنید.
• سپس کد بلوک، کد آپارتمان و ردیف ملک را وارد کنید.
• اگر ردیف ملک را نمی‌دانید، عدد ۰ (صفر) را وارد کنید و روی «send» بزنید.
• حالا می‌توانید مبلغ دقیق عوارض ملک را مشاهده کنید و در صورت نیاز، پرداخت را انجام دهید. 

استعلام قبض عوارض با سامانه «تهران من»

اگر ساکن تهران هستید، سامانه my.tehran.ir یکی دیگر از روش‌های مناسب برای استعلام و پرداخت عوارض ملک است. برای این کار، کافی است که طبق مراحل زیر جلو بروید:

• وارد سامانه شوید و شماره شناسایی ملک یا آپارتمان را وارد کنید.
• اطلاعات ملک شما نمایش داده می‌شود. پس از بررسی صحت اطلاعات، روی گزینه «استعلام» کلیک کنید.
• اگر شماره شناسایی ملک را ندارید، از طریق نقشه تعاملی سایت، آن را پیدا و کپی کنید.
• شماره ملک، کد تأیید و شماره تلفن همراه را وارد کنید.
• در پایان، نتیجه استعلام برای شما پیامک می‌شود تا قابلیت پرداخت را داشته باشید.

استعلام و پرداخت حضوری عوارض شهرداری

برای افرادی که همچنان به روش‌های حضوری وفادارند، دفاتر خدمات الکترونیک شهر آماده خدمت‌رسانی هستند. البته فراموش نکنید که این روش، زمان‌بر است و به صبر و تحمل بیشتری نیاز دارد. همچنین، می‌توانید از دستگاه‌های کارت‌خوان یا خودپردازهای مخصوص شهرداری استفاده کنید.

چگونه می‌توان به مبلغ عوارض شهرداری اعتراض کرد؟

گاهی پس از مشاهده مبلغ عوارض نوسازی یا پسماند، احساس می‌کنید که رقم اعلام‌شده منصفانه نیست. در این شرایط می‌توانید اعتراض خود را به شهرداری منطقه‌ای که ملک در آن واقع است ارائه دهید. پس از ثبت رسمی اعتراض، پرونده شما به کمیسیون ماده ۷۷ ارجاع داده می‌شود. این کمیسیون متشکل از نمایندگانی از وزارت کشور، دادگستری و شورای اسلامی شهر است. همچنین، وظیفه بررسی و اعلام رأی نهایی، برعهده این افراد قرار دارد.

نکته خیلی مهم اینکه رأی این کمیسیون قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است. البته امکان اعتراض فقط در صورتی فراهم می‌شود که اعتراض خودتان را در بازه زمانی قانونی، یعنی حداکثر یک سال پس از ثبت عوارض، ثبت کرده باشید. بنابراین، استعلام به‌موقع عوارض ملک، فرصت دفاع از حقوق قانونی‌تان را همیشه محفوظ نگه می‌دارد. 

مهلت پرداخت عوارض شهرداری چقدر است؟

مهلت پرداخت عوارض شهرداری تا پایان همان سالی است که مبلغ آن در ابتدای آن اعلام می‌شود. اگر در این بازه یک‌ساله، تسویه‌حساب کنید، مشمول تخفیف خوش‌حسابی خواهید شد. در صورتی که این فرصت را از دست بدهید، هیچ تخفیفی شامل حالتان نمی‌شود؛ حتی با پیامدهای جریمه و تأخیر هم روبه‌رو می‌شوید. متأسفانه این پیامدها با گذر زمان، هم جدی‌تر می‌شوند و هم گران‌تر. 

جریمه عدم پرداخت به‌موقع عوارض شهرداری چیست؟

در صورت بی‌توجهی به مهلت پرداخت عوارض شهرداری، نخستین مرحله، جریمه نقدی است. جریمه نقدی ناشی از عدم پرداخت به‌موقع، به‌صورت سالانه ۹ درصد به بدهی شما افزوده می‌شود. اما این پایان ماجرا نیست؛ چونکه در صورت خودداری از پرداخت عوارض شهرداری ملک، اقدامات شدیدتری در انتظارتان هستند.

از جمله اقدامات شدیدتر شهرداری، باید به قطع خدمات برق، آب و گاز و نهایتاً صدور حکم توقیف ملک اشاره کرد. همه این اقدامات تنبیهی از جمله ابزارهایی‌اند که شهرداری برای وصول مطالبات قانونی خود در اختیار دارد. با توجه به این موارد، توصیه می‌کنیم که پرداخت عوارض را هرگز به تعویق نیندازید.

بخشودگی جرائم دیرکرد عوارض ملک

شهرداری برای تشویق مالکان و پرداخت عوارض ملک، طرح‌های بخشودگی جرائم دیرکرد را در نظر گرفته است. این بخشودگی در سال‌های گذشته به‌صورت پاداش خوش‌حسابی بین ۱۰ تا ۵۰ درصد بود. همچنین، در سال جاری برای شهروندان خوش‌حساب هم در نظر گرفته شده است. به طور کلی، بخشودگی جرائم دیرکرد علاوه بر رضایت شهروندان، به گردش مالی و توسعه زیرساخت‌های شهری هم کمک می‌کند. 

پرداخت هزینه عوارض شهرداری ملک را دست‌کم نگیرید!

هزینه عوارض شهرداری ملک، اصلاً موضوع کم‌اهمیتی نیست؛ مخصوصاً برای مالکانی که روی خرید و فروش املاکشان حساب باز کرده‌اند. خوشبختانه، حالا می‌دانید که دیگر نیازی نیست که ساعت‌ها در صف منتظر پرداخت بمانید یا درگیر مراجعه حضوری شوید. از اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های آنلاین برای کمک بگیرید و سریع، راحت و بدون استرس تسویه‌حساب کنید.

مهم نیست در کجای تهران یا حتی ایران باشید؛ پشت سر قانون حرکت کنید و آینده ملک‌تان را از جریمه‌های دیرکرد و حتی خطر توقیف شدن نجات دهید. یادتان باشد که وقتی پای عوارض شهرداری در میان است، زمان یعنی پول!