بحران اقتصادی چیست؟ عوامل تورم اقتصادی و بزرگترین بحران های اقتصادی

به عنوان یک تعریف کلی از بحران اقتصادی می توان گفت: پیدا شدن اضافه تولید یعنی پر شدن بازار از کالاهایی که مشتری قدرت خرید آن ها را ندارد. زمانی که مشتری در بازار نباشد و کالاها به فروش نرسند، به طبع آن تولید نیز کاهش یافته یا حتی متوقف می شود. در پی آن، کارهانه ها تعطیل شده و بیکاری دامن بسیاری از افراد را می گیرد. در این مقاله از وبلاگ پرداخت قبض قبضینو  شما را با بحران اقتصادی و عوامل و اثرات آن بر جامعه، کشورهایی که درگیر بدترین بحران ها بودند و راه های مقابله با آن آشنا می کنیم.

اقتصاد چیست؟

اقتصاد مجموعه ای بسیار بزرگ از فعالیت های تولیدی و مصرفی مرتبط با یکدیگر است که به منابع محدود اختصاص می یابند. این مجموعه با نام نظام اقتصادی نیز شناخته می شود. اقتصاد، هر فعالیتی در رابطه با تولید، مصرف و مبادله کالا و خدمات در یک مکان را در بر می گیرد. همه افراد جامعه، از مردم عادی تا بنگاه های بزرگ و دولت با اقتصاد سر و کار دارند. اقتصاد یک کشور یا منطقه به عوامل بسیاری مثل فرهنگ، قوانین، تاریخ و جغرافیا بستگی دارد. به همین دلیل است که هیچ 2 نظام اقتصادی کاملا مشابه یکدیگر نیستند.

انواع اقتصاد

اقتصاد های بازار محور بر اساس قانون عرضه و تقاضا کنترل می شوند. این نوع از اقتصاد زمینه ایجاد تعادل در خود را دارد. زمانی که به دلیل افزایش تقاضا، قیمت ها افزایش می یابند، پول و نیروی لازم جهت تامین این نیاز خود به خود در جامعه تزریق می شود. اقتصاد را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

اقتصاد خرد

اقتصاد خرد به بررسی و مطالعه رفتار و کردار واحد های منفرد در اقتصاد می پردازد. برای مثال چگونگی درخواست کالا توسط مصرف کننده یا تعیین قیمت و میزان تولید و چگونگی رسیدن به حداکثر رفاه اقتصادی. در یک کلام، اقتصاد خرد به بررسی جزئی اقتصاد می پردازد. 

اقتصاد کلان

اقتصاد کلان یک نگاه کلی به اقتصاد دارد و عواملی مانند کل جامعه جامعه، تورم، اشتغال، مصرف کل، درآمد ملی، پس انداز کل و … را مورد بررسی قرار می دهد. اقتصاد کلان با متغیرهای بزرگ سر و کار دارد و نظریه ها و مکاتب فکری گوناگونی در این زمینه شکل گرفته است. اهداف اصلی سیاست کلان به مهار تورم، اشتغال کامل، تعادل در تراز پرداخت ها و رشد اقتصادی بالاتر محدود می شود. 

تاریخچه اقتصاد

اقتصاد که در زبان انگلیسی به آن economy گفته می شود، به معنای مدیریت خانوار است. اقتصاد به عنوان یک علم، اولین بار توسط فیلسوفان یونان باستان مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه اقتصاد مدرن نیز از قرن 18 ام میلادی در اروپا به ویژه اسکاتلند و فرانسه آغاز شد. 

یکی از معروف ترین فیلسوفان اسکاتلند آدام اسمیت بود. او در کتاب ثروت ملل به ماهیت و علل افزایش ثروت ملل پرداخته بود. اسمیت و هم عصران او معتقد بودند که اقتصادها از سیستم های مبادله ای ما قبل تاریخ به پول و در نهایت به اقتصاد مبتنی بر اعتبار تبدیل شده است. 

در طول قرن 19 ام، رشد تکنولوژی و تجارت های بین المللی، روابط قوی تری میان کشورها برقرار کرد. این روند با جنگ جهانی دوم شتاب بیشتری به خود گرفت. توافق برتون وودز در این زمان منعقد شد که به واسطه آن آمریکا، انگلستان و 42 کشور دیگر گرد هم آمدند تا درباره نظام پولی بین المللی پس از جنگ جهانی دوم تصمیم گیرند. به دنبال این کنفرانس، 2 نهاد جهانی بسیار مهم بوجود آمد که همچنان نقشی اساسی در اقتصاد جهان دارند. اول صندوق بین المللی پول، دوم بانک جهانی ترمیم و توسعه که امروزه به بانک جهانی شهرت یافته است. در اواخر قرن 20 و 21 دید جهانی نسبت به اقتصاد تغییرات بسیاری کرد. 

بحران اقتصادی چیست؟

در صورتی که نزول یا افت مهم در فعالیت های اقتصادی بیش از چند ماه طول بکشد، بحران اقتصادی نامیده می شود. بحران اقتصادی روی تولیدات صنعتی، اشتغال، درآمد، تجارت، عمده فروشی و خرده فروشی تاثیر گذار است. شاخص فنی بحران بر اساس دو مرحله متوالی از رشد اقتصادی منفی توسط GDP یا تولید ناخالص داخلی تعیین می شود. 

بحران اقتصادی، یک رکود طبیعی، ناخوشایند و بخشی از یک چرخه اقتصادی است که گاهی وقایع حساس و بحرانی در شکل گیری آن موثرند. بحران اقتصادی سال 2008، توجهات بسیاری را به سمت استراتژی های سرمایه گذاری که توسط موسسات مالی بزرگ استفاده می شد جلب کرد. به دنبال گسترش این بحران اقتصادی در سراسر جهان، همه کشورها چه توسعه یافته، چه در حال توسعه به نوعی با آن درگیر شدند. دولت ها سیاست های بسیاری را جهت مهار این بحران به کار گرفتند. این سیاست ها که 6 تا 18 ماه به طول می انجامند، همچنان ادامه دارند تا دیگر جهان، شاهد چنین بحرانی نباشد.

پیش بینی بحران اقتصادی

هیچ راه قابل اطمینان و صددرصدی برای پیش بینی زمان وقوع بحران وجود ندارد. اما با استناد به نظرات بسیاری از اقتصاد دانان تعدادی شاخص جهت این پیش بینی ها وجود دارد. زمانی که این شاخص ها همگی با هم تغییر می کنند، احتمال وقوع بحران اقتصادی افزایش می یابد. 

اولین شاخص، کاهش ارزش دارایی هایی همچون خانه یا سهام است. شاخص دوم، نرخ بیکاری است. 3 ماه افزایش نرخ بیکاری نشانه ای از وقوع بحران اقتصادی است. دو دوره کاهش تولید ناخالص داخلی یا سوددهی کمتر سپرده گذاری های بلند مدت نسبت به کوتاه مدت را نیز می توان از شاخص های بحران به شمار آورد. 

سقوط بازار سهام یکی از مهم ترین شاخص ها به شمار می آید. افت گسترده در بازار سهام معمولا چند ماه پیش از وقوع بحران آغاز می شود. به دنبال کاهش ارزش بازار در آگوست 2007، بحران اقتصادی بزرگی رخ داد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. 

شاخص دیگری که گفتیم نرخ بیکاری است. زمان آغاز رکود بزرگ در سال 2007، نرخ بیکاری نشان می داد که اشتغال کامل بسیار افت کرده است. در ماه می 2008، نرخ بیکاری شروع به کاهش کرد اما پس از پایان بحران به طور کامل بهبود نیافت. با وجود اینکه رکود اقتصادی یک بحران کوتاه مدت است، اما عواقب بلند مدتی نیز دارد. بالا رفتن نرخ بیکاری، بسیاری از مردم و خانواده ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این شرایط موجب از دست رفتن بسیاری از فرصت های شغلی و تحصیلی می شود و بسیاری فقط توانایی تامین نیازهای اساسی و اولیه خود را دارند. 

بحران های اقتصادی مهم جهان

بحران های اقتصادی آمریکا

اقتصاد دانان بر این باورند که 33 بحران اقتصادی از سال 1854 تا 2017 در آمریکا رخ داده است. از سال 1980، 4 دوره اقتصادی با رشد منفی وجود دارد که از آن ها تحت عنوان بحران های اساسی آمریکا یاد می شود.

جولای 1981 تا نوامبر 1982

این بحران اقتصادی بسیاری از کشورهای توسعه یافته را در اواخر دهه 70 میلادی و آغاز دهه 80 تحت تاثیر قرار داد. در این دوره، فدرال رزرو آمریکا ( کمیته بازار که سیاست های پولی را تعیین می کند) تصمیم داشت کنترل تورم را در دست گیرد، بنابراین به سیاست های انقباضی روی آورد. بحران انرژی سال 1979 که به دلیل انقلاب اسلامی ایران و کاهش تولید ناخالص نفت صورت گرفت، منجر به افزایش قیمت ها و حساسیت بیشتر شرایط اقتصادی در سراسر جهان گردید. نرخ بیکاری آمریکا به 10.8% در ماه نوامبر 1982 رسید و تولید ناخالص داخلی نیز 2.7% کاهش یافت.

جولای 1990 تا مارس 1991

این دوره از بحران بر اثر دلایل مختلفی روی داد. اول، حمله عراق به کویت در سال 1990 که شوک بزرگی به قیمت نفت وارد کرد. دلایل دیگری از جمله، کاهش اعتماد میان مصرف کنندگان و کسب و کارها و افزایش نرخ بیکاری. تخمین زده شد که در این دوره، اقتصاد 1.6 میلیون فرصت شغلی را از دست داده است که بیشتر این آمار مربوط به بخش های عمرانی و تولیدی بود.

مارس 2001 تا نوامبر 2001

این بحران، در دوره حباب dot.com ها رخ داد. یک حباب اقتصادی که در ۱۰ مارس ۲۰۰۰ با رسیدن به شاخصی نزدیک به ۵۱۳۲٫۵۲ به اوج خود رسید. در آن دوره، بازارهای بورس سهام کشورهای صنعتی دنیا شاهد رشد سریع ارزش مالی خود بودند که از رشد بخش اینترنت و شاخه‌های مرتبط با آن ناشی می‌شد. دوره ای که این شرکت ها از سرمایه گذاران و سرمایه گذاری های آنان لذت می بردند. این رونق، منجر به سقوط ارزش سهام بسیاری از شرکت های دیگر شد. در مقابل، شرکت های تکنولوژی رشد قابل توجهی را در ارزش سهام خود تجربه می کردند. فدرال رزرو همچنان نرخ بهره ها را افزایش می داد و بسیاری از شرکت ها نمی توانستند اعتبار خود را حفظ کنند، زیرا قادر به پرداخت این بهره های بالا نبودند. بورس اوراق بهادار آمریکا به مدت 4 روز بسته شد و شاخص های مهم آمریکا به کمترین مقدار خود رسیدند.

دسامبر 2007 تا ژوئن 2009

آمریکا با حباب مسکن روبرو شد. این اتفاق به دنبال وام های مسکن متعدد روی داد. قیمت سوخت و مواد غذایی افزایش یافت و صنعت خودرو سازی نیز با کاهش قابل توجهی در بازار سهام روبرو شد.

البته دلایل بسیاری در شکل گیری این بحران موثرند، اما می توان این 3 مورد را به عنوان مهم ترین آن ها در نظر گرفت:

1 ) اعتقاد به فرض بازار مالی کار آمد، سبب شد که بسیاری از سرمایه گذاران نسبت به مشکلات موجود در قیمت گذاری دارائی های مالی مبتنی بر اسناد رهنی توجهی نداشته باشند و نسبت به انفجار حباب قیمت بازار مسکن در آینده ای نزدیک بی توجه بمانند.

2 )  سیستم پاداش مدیران شرکت های مالی بر اساس عملکرد کوتاه مدت به جای بلند مدت، سازمان یافته بود و این امر، انگیزه اقداماتی را فراهم می آورد که نتیجه آن بی توجهی به عواقب بلند مدت این تصمیمات بود. همچنین مدیران شرکتها با پول سایر سرمایه  گذاران تصمیم های ریسکی اتخاذ می کردند که منافع آن موجب بهره مندی مدیران می شد و زیان ها فقط متوجه سرمایه گذاران بود.

3 ) بانکهای سرمایه گذاری حجم وام گیری و اتکا به گسترش پوشش وام دهی خود رابه دلیل تغییر در دستور العمل های کمیسیون اوراق بهادار و معاملات مالی افزایش دادند.

این بحران اثراتی طولانی مدت همچون، کاهش رشد اقتصادی، ایجاد روند نزولی در بازار بورس، نگرانی سرمایه گذاران از ورشکستگی شرکت ها و از دست رفتن جایگاه آمریکا در اقتصاد جهانی تا سال 2025 را به دنبال داشت.

بحران اقتصادی اروپا

بحران مالی آمریکا که در سال 2008 به اوج خود رسید، به سرعت به سایر نقاط جهان به ویژه اروپا گسترش پیدا کرد. به دلیل ارتباطات و مبادلات گسترده اقتصادی، مالی و تجاری اروپا و آمریکا، این بحران تاثیرات مستقیم و بسیاری بر اروپا گذاشت. آمریکا به عنوان قدرت اول اقتصاد جهان در صادرات و واردات، شریک اول تجاری اروپا به شمار می آید.

اتحادیه اروپا در اواخر سال 2008 وارد سخت ترین دوران اقتصادی خود پس از جنگ جهانی دوم شد. رشد اقتصادی اتحادیه در سال 2009 با کاهش 4 درصدی روبرو شد. نرخ بیکاری از 7.5% در سال 2008 به 9.9% در سال 2009 و 11.5% در سال 2010 رسید. بانک مرکزی اروپا، نرخ بهره را از جولای 2008 تا مارس 2009 به صورت چشمگیری کاهش داد، به طوریکه از 4.25% به 1% رسید. ساخت و ساز و فعالیت های عمرانی در سال 2009 نسبت به سال 2008، 9.6% کاهش یافت.

بحران اقتصادی ایران

بحران اقتصادی ۱۳۹۷ ایران در ادامه بحران جهش نرخ ارز در ایران و به بهانه خروج ایالات متحده آمریکا از برجام در این سال رخ داده‌است و دولت کنونی ایران در حال حاضر با این چالش مواجه است و مردم کشور نیز درگیر آن هستند.

رئیس دفتر دولت حسن روحانی در پی ادامه بحران اقتصادی و افزایش قیمت کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی مردم اعلام کرد، بنا به دستور رئیس‌جمهور قرار شده‌ است که برای مهار گرانی، انبارها سریعاً تخلیه و اجناس آن وارد بازار شوند.

با بالا گرفتن وضعیت ناپایدار اقتصادی و تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها و صنایع تولیدی کشور به دلیل کمبود مواد اولیه تولید و عدم اختصاص ارز وارداتی از طرف دولت و همچنین احتکار کالاهای ضروری از طرف افراد سودجو که به منجر به کم شدن این کالاها در بازار شده‌است، قیمت برخی از کالاهای اساسی و ارز عمومی مردم رشد چند برابری پیدا کرده‌ است و برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که مردم برای خرید این کالاها به فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای هجوم آورده‌اند و قفسه‌ها را خالی کردند. قیمت انواع خودرو نیز در بازار ایران به شدت افزایش یافته‌است.

حباب اقتصادی چیست؟

حباب اقتصادی زمانی شکل می گیرد که تقاضا برای یک دارایی بسیار بیشتر از عرضه آن باشد. این موضوع سبب می شود که قیمت این دارایی به بیش از ارزش حقیقی خود برسد. افزایش قیمت بر اثر حباب به دنبال اتفاقات منطقی و اساسی روی نمی دهد بلکه خریداران و سرمایه گذاران تحت تاثیر احساسات و شایعات قرار گرفته و دست به خرید سکه، ارز یا اوراق بهادار می زنند. در چنین شرایطی اگر تقاضای یک دارایی بسیار بیشتر از عرضه آن باشد، قیمت ها با افزایش نجومی روبرو می شوند. از جمله مشهورترین حباب های اقتصادی جهان، می توان به حباب دات کام ها و حباب مسکن آمریکا اشاره کرد که هر دو منجر به بحران های اقتصادی بزرگی شدند.

حباب قیمت در بازارهای مالی رفته رفته بیشتر می شوند اما به دلیل واقعی نبودن بر اثر جرقه ای در بازار مثل یک رویداد سیاسی از بین می روند. به دنبال ترکیدن این حباب، سرمایه گذاران سرمایه های خود را از دست می دهند بنابراین به سرعت شروع به فروش دارایی های خود می کنند تا ضرر کمتری را متحمل شوند. این موضوع سبب افزایش عرضه نسبت به تقاضا می شود.

مهم ترین اثرات بحران اقتصادی بر جامعه

بدون شک بحران های اقتصادی، اثرات بسیار بدی از خود به جای می گذارند. این اثرات ممکن است به ماه ها زمان برای بهبود نیاز داشته باشند. در ادامه تعدادی از این مشکلات را با هم بررسی می کنیم.

1 ) بیکاری

کاهش GDP یا تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری را افزایش می دهد. دلایل آن را می توان در 2 مورد خلاصه کرد:

• بعضی از کارخانه ها ورشکست می شوند و این به معنای بیکار شدن کارگران آن است.
• بسیاری از کارخانه ها، برای کاهش هزینه ها نیروی جدید استخدام نمی کنند. این موضوع قشر جوان جامعه و جویای کار را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد.

به دنبال بحران اقتصادی که در سال 2008 روی داد، بیش از 2.6 میلیون نفر شغل خود را از دست دادند. البته هر چه بحران عمیق تر باشد ، نرخ بیکاری نیز بیشتر می شود ( بر اثر بحران سال 1980، بیش از 3 میلیون نفر شغل خود را از دست دادند) بسیاری از کشورهای اروپایی، رشد فاجعه باری را در نرخ بیکاری تجربه کردند. یونان، اسپانیا و پرتغال نرخ بیکاری 20 درصد را نیز پشت سر گذاشتند. در اوج بحران اقتصادی آمریکا و کاهش تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری این کشور از 5% به 25% رسید.

2 ) حقوق و دستمزدهای پایین

در دوره بحران، شرکت ها و کارخانه ها سعی می کنند هزینه های خود را کاهش دهند. یکی از راهکار های همیشگی آن ها، کاهش حقوق هاست. بسیاری از کارگران به ویژه غیر قراردادی ها با کاهش دستمزد روبرو می شوند. این موضوع یکی از ویژگی های اساسی بحران اقتصادی سال های 2008 تا 2012 بود. به دنبال افزایش قیمت ها، شرایط زندگی برای قشر کارگری و حقوق بگیر دشوارتر از قبل می شود. سیاست های ریاضتی دولت ها منجر به پایین آمدن قدرت خرید مردم می گردد. 

یکی دیگر از دلایل کاهش دستمزدها، کاهش ساعات کاری است. بسیاری از شرکت ها ساعات کاری را کاهش می دهند تا هزینه های کمتری داشته باشند. در چنین شرایطی نرخ بیکاری تغییری نمی کند چرا که بسیاری، همچنان بر سر شغل های خود هستند. اما به دنبال پاره وقت شدن کارها، حقوق و دستمزدها کاهش می یابد. 

3 ) مالیات

دولت ها، کاهش درآمد های مالیاتی را یکی از نتایج بحران اقتصادی می دانند.

• کارخانه ها و شرکت ها سود کمتری به دست می آورند، در نتیجه درآمد مالیاتی دولت نیز کاهش می یابد.
• کارگران، حقوق و دستمزد کمتری دریافت می کنند بدین ترتیب مالیات دریافتی از حقوق ها نیز کاهش می یابد.
• با ایجاد حباب مسکن خرید و فروش ها کاهش می یابند، بنابراین مالیات دریافتی از قراردادها کمتر می شود.

کاهش هزینه ها موجب کاهش پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می شود. در سال 2011، یونان با کاهش 18 درصدی درآمد مالیاتی حاصل از ارزش افزوده روبرو شد. 60000 کسب و کار کوچک نیز از ابتدای این سال دچار ورشکستگی شدند. 

4 ) افزایش مخارج دولت و کسری بودجه

مخارج دولت به دنبال هزینه های رفاهی مثل حقوق بیکاری، وام مسکن و پرداخت مزایا افزایش می یابد. با کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش پرداخت ها، دولت با کسری بودجه و افزایش بدهی روبرو می شود این کسری بودجه به دنبال سیاست های انبساطی دولت نیز روی می دهد، چرا که دولت سعی می کند با تزریق پول به بازار شرایط اقتصادی را بهبود ببخشد. 

5 ) افزایش نرخ سود اوراق قرضه

معمولا با وقوع بحران اقتصادی، سود اوراق قرضه دولتی کاهش می یابد، چرا که در این دوره مردم سعی می کنند پول های خود را پس انداز کنند بنابراین به دنبال اوراق قرضه دولتی قابل اطمینان هستند. انگلستان در سال های 2008 و 2012 این موضوع را تجربه کرد.

6 ) کاهش تولید ناخالص داخلی یا GDP

بحران اقتصادی، سرمایه گذاری ها را کاهش می دهد و این موضوع می تواند به ظرفیت های اقتصادی جامعه در دراز مدت آسیب وارد کند. اگر دوره بحران کوتاه مدت باشد، کاهش تولید ناخالص داخلی محدود می شود و اقتصاد قادر است خود را بازسازی کند.

5 اثر بحران اقتصادی بر خانواده ها و راهکارهایی ساده برای غلبه بر آن

در دوران بحران اقتصادی، خانواده هایی بدون پشتوانه مالی بیشترین ضربه را می بینند، اما راهکارهایی برای آسان کردن این شرایط وجود دارد.

بیکاری

نرخ بیکاری در دوره بحران اقتصادی بسیار افزایش می یابد. بسیاری از کارفرمایان و مدیران برای کاهش هزینه ها، کارگران یا کارمندان را اخراج می کنند. این موضوع، پیامد های ناخواسته ای همچون افسردگی، مصرف مواد مخدر و … را به دنبال دارد که هم خانواده را تهدید میکند و هم خود فرد را.

در چنین شرایطی هر چند پیدا کردن یک شغل جدید  دشوار است اما بهتر است شغلی با حقوق و مزایای پایین تر می تواند کمی از فشار خانواده را کمتر کند. کارفرمایان علاقه ای به استخدام نیروهای جدید ندارند، بنابراین فرصت های شغلی چندانی نیز وجود ندارد. ممکن است به قرض گرفتن از دوستان و آشنایان فکر کنید. اما این راهکار کوتاه مدت است و پس از مدتی علاوه بر بدتر شدن شرایط، مقروض نیز می شوید.

روابط خانوادگی

نبود منبع درآمد و به دنبال آن عدم تامین نیاز های اولیه خانواده، روابط خانوادگی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. سفر های خانوادگی لغو می شوند، خانه فروخته می شود، مدرسه فرزندان تغییر می کند و …  برای مقابله با این موضوع بهترین راه همراهی اعضای خانواده، وقت گذراندن با یکدیگر است. خانواده ها می توانند برای پیکنیک و تفریح به پارک بروند یا یک وعده غذای خود را در رستورانی کم هزینه و کنار هم صرف کنند.

از دست دادن فرصت ها

به دنبال کاهش توان مالی سرمایه گذاران، صاحبان کسب و کارها دیگر قدرت ریسک پذیری ندارند. این موضوع سبب کاهش رشد فعالیت های آنان می شود. بهتر است در چنین شرایطی علاوه بر پیشرفت کسب و کار خود باید به خانواده نیز فکر کنید و آن ها را در اولویت قرار دهید. خانواده شما به یک درآمد ثابت و مطمئن نیاز دارد. بنابراین ریسک کردن اصلا به نفع آن ها نیست. بهترین راهکار، بررسی همه جوانب کار و شرکا و سرمایه گذاران مختلف و یک تصمیم گیری مطمئن است.

تامین هزینه تحصیل فرزندان

تامین هزینه تحصیل فرزندان در دوره بحران اقتصادی دشوارتر از قبل می شود چرا که مدارس و آموزشگاه ها نیز هزینه های خود را افزایش می دهند. خانواده هایی با 3 یا 4 فرزند که در دبیرستان یا دانشگاه تحصیل می کنند، شرایط واقعا سختی را تحمل می کنند. 

چه باید کرد؟

بسیاری از خانواده ها فرزندان خود را در مدارس دولتی با شهریه کمتر ثبت نام می کنند. مدارسی که تقریبا همان استانداردها را داشته باشند. این راهکار برای فرزندان دانشجو کارساز نیست چرا که آن ها نمی توانند دانشگاه خود را تغییر دهند. در عوض می توانند یک شغل پاره وقت پیدا کنند و کمی از بار مالی خانواده را بر عهده بگیرند.

اولویت ها را تعیین کنید

اعضای خانواده باید مرز میان نیازها و خواسته های خود را به خوبی بشناسند. این اولویت بندی در دوران بحران اهمیت بسیار بیشتری پیدا می کند. برای مثال نیاز هایی مثل مسکن، خوراک، پوشاک و تحصیل و مخارج ثابت ماهیانه مانند پرداخت قبض برق و پرداخت قبض تلفن ثابت و …  باید در اولویت قرار گیرند. 

چه باید کرد؟

در دوره بحران اقتصادی، اعضای خانواده باید منطقی عمل کنند. نباید فقط به دنبال خواسته های شخصی خود باشند و باید نیاز های اساسی را اولویت قرار دهند. 

کسب و کارهای کوچکی که در بحران اقتصادی می توانید آغاز کنید

بله، در دوران اقتصادی نیز می توانید کسب و کارهای کوچکی را آغاز کنید. حتی بعضی از این کارها در شرایط سخت نتایج بهتری به دنبال دارند. اینگونه کسب و کارها را ضد چرخه می نامند. می توان این کار را به گذشتن از آتش تشبیه کرد، اگر نجات پیدا کردید دیگر خطری شما را تهدید نخواهد کرد. در ادامه کسب و کارهایی را به شما معرفی می کنیم که در شرایط بحرانی به خوبی پا می گیرند و حتی پس از پایان بحران نیز می توانید روی آن ها حساب کنید.

1 ) خدمات حسابداری

آیا فکرش را می کردید که اولین مورد این لیست، کسب و کاری در رابطه با امور مالی باشد؟ به دنبال نظر سنجی از 250 مدیر کسب و کار کوچک، 80% آن ها اعلام کردند که داشتن یک حسابدار برای رسیدگی به امور مالی اهمیت بسیاری دارد. در حقیقت، حسابدار مثل تکه ای از پازل بک کسب و کار به شمار می آِید که بدون وجود آن کامل نمی شوند. چنین خدماتی را علاوه بر حسابدارها، بانکدارها، وکلا و برنامه ریزان مالی نیز می توانند انجام دهند.

2 ) فروش عمده یا فله ای مواد غذایی

در شرایط بحرانی و دشوار اقتصادی، بسیاری از مردم مواد غذایی مورد نیاز خود را به صورت فله ای یا عمده خریداری می کنند. آن ها ترجیح می دهند حجم زیادی از کالاهای اساسی مثل آرد، شکر، مواد شوینده و … را خریداری کنند تا برای مدتی نگران تامین آن ها نباشند. یکی از بهترین کسب و کارهای پیش روی شما، فروش عمده مواد غذایی است.

3 ) کالاهای لوکس ارزان قیمت

پارادوکس عجیبی در این عنوان دیده می شود. در دوره بحران اقتصادی، بسیاری از مردم احساس می کنند که از زندگی محروم شده اند بنابراین به دنبال راهی برای تغییر این حال و هوا هستند. می توانید یک شکلات فروشی کوچک باز کنید و به جای شکلات های گران قیمت، انواع ارزان آن را به فروش برسانید. یا یک آژانس مسافرتی باز کنید که در آن سفر هایی با قیمت مناسب به مشتریان عرضه کنید چرا که در چنین بحران هایی مردم گاهی برای فرار از مشکلات به مسافرت روی می آورند.

4 ) رزومه نویسی

هماطور که تا کنون اشاره کردیم، یکی از بزرگترین مشکلات جامعه در دوره بحران اقتصادی، افزایش بیکاری است. به دنبال بیکاری، بسیاری از افراد برای تامین نیازهای مالی خود و خانواده در جاهایی مشغول به کار می شوند که هیچ ارتباطی با تخصص آن ها ندارد. بسیاری از آن ها به دنبال فرصت های شغلی بهتری هستند، بنابراین سعی می کنند رزومه خوب و کاملی از خود آماده کنند. یکی از کارهایی که می توانید آغاز کنید، رزومه نویسی است.

5 ) تعمیرات خودرو

تعمیرات خودرو در زمان بحران اقتصادی، افزایش می یابد. به دلیل گرانی ها خرید یک خودروی جدید، آخرین گزینه بسیاری از افراد است. آن ها ترجیح می دهند همین دارایی های فعلی خود را حفظ کنند. اگر تعمیر کاری هستید که شغل خود را از دست داده اید یا می خواهید یک تعمیرگاه جدید باز کنید بخت با شما یار است. بدون شک، این کار یکی از بهترین گزینه های پیش روی شماست. حتی با پایان بحران، همچنان تقاضا برای تعمیرات وجود دارد.

6 ) بازسازی و طراحی منازل

در شرایط سخت اقتصادی و ایجاد حباب مسکن، فروش خانه بسیار دشوارتر از قبل می شود. بسیاری از افراد سعی می کنند تا با بازسازی و طراحی منزل خود، آن را برای خریداران جذاب تر کنند. یک طراح، به خوبی می داند که خریدار به دنبال چه چیزی است. اگر یک طراح داخلی هستید، در این دوره خیلی نگران شغل و درآمد خود نباشید.

7 ) تدریس خصوصی

تدریس خصوصی یکی از مشاغلی است که اهمیت خود را در این دوره بیشتر نشان می دهد. بسیاری از والدین قادر نیستند فرزندان خود را در مدارس غیر دولتی ثبت نام کنند. حتی بعضی از فارغ التحصیلان به دلیل پیدا نکردن شغل مناسب تصمیم به ادامه تحصیل می گیرند. اگر در زمینه تدریس سر رشته دارید، می توانید به صورت آنلاین یا حضوری نیز تدریس کنید و بدین ترتیب شغل مناسبی خواهید داشت. هر چه بهتر تدریس کنید به افراد بیشتری معرفی می شوید و در نتیجه درآمد بیشتری نیز به دست می آورید.

چتر نجات استارت آپ ها در بحران اقتصادی

شرکت نوپا یا استارتاپ  به کسب‌وکاری گفته می‌شود که معمولاً به تازگی و به دنبال کارآفرینی ایجاد شده‌است، رشد سریعی دارد، و در جهت تولید راه حلی نوآورانه و ادامه دار برای رفع یک نیاز اساسی در بازار شکل گرفته‌ است.

این شرکت‌ها معمولاً مبتنی بر ایده‌هایی ریسک‌پذیر هستند و مدل کسب و کار مشخصی ندارند. بازار هدف استارت آپ ها نیز در حد فرض است. شرکت‌های نوپا می‌توانند در هر حوزه‌ای ایجاد شوند، ولی اغلب به شرکت‌هایی گفته می‌شود که رشد سریعی دارند و در زمینه تکنولوژی فعالیت می‌کنند.

بحران را یک فرصت تلقی کنید

فراموش نکنید  که بحران می تواند فرصت مناسبی برای شما باشد. تغییرات بسیاری را می توانید در این دوره اعمال کنید. اگر خدماتی که ارائه می دهید نسب به رقبایتان ارزان تر باشد، مشتریان را به سمت شما می کشاند.تولید محتواهای جذاب و ویدئویی را فراموش نکنید. در این دوره مردم به دنبال سرگرمی هایی هستند تا مشکلات خود را فراموش کنند.

فراموش نکنید که بحران، رقبای شما را نیز تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از آن ها ترجیح می دهند هزینه کمتری را صرف تبلیغات کنند. آژانس های تبلیغاتی قیمت های خود را کاهش می دهند، بنابراین فرصت مناسبی برای تبلیغات شماست. حتی ممکن است با ورشکستگی روبرو شوند. اگر سرمایه خوبی در دست دارید می توانید سهام رقبایتان را بخرید و شرکت خود را گسترش دهید.

دید بلند مدت داشته باشید

حال که بحران اقتصادی را یک فرصت به شمار آوردید، زمان آن رسیده که اهداف خود را تعیین کنید. قبل از به پایان رسیدن نقشه شماره 1 باید نقشه بعدی خود را آماده کنید. حتی اگر به دنبال سرمایه گذاری های ریسک پذیر نیستید باید اهداف خود را به طور کامل مشخص کنید. باید به خوبی شرکت خود و اهداف آن را به سرمایه گذاران معرفی کنید به گونه ای که آن ها بدانند حتی برای 2 سال آینده نیز برنامه ریزی کرده اید. 

مدل کسب و کار خود را تغییر دهید

اگر احساس می کنید که استارت آپ شما به تغییر نیاز دارد، حتما این کار را انجام دهید. اما توجه کنید که نباید زمان زیادی را صرف تصمیم گیری و عملی کردن تصمیمات کنید. باید سریعا به محیط کسب و کار خود بازگردید. منتظر نگه داشتن مشتریان به معنای از دست دادن آن هاست. هرگز آن ها را در بی خبری رها نکنید. سعی کنید از طریق شبکه های اجتماعی یا راه های ارتباطی دیگر خود مثل وبسایت، تغییرات را به آن ها اطلاع دهید. کارمندان و سرمایه گذاران را نیز از این تغییرات آگاه کنید و دلایلی را که لازم است بدانند برای آن ها توضیح دهید.

فوق العاده عمل کنید

سعی کنید یکی از بهترین های زمینه فعالیت خود باشید. در هر بازاری، اولین رمز موفقیت شما برتری است. بعد از تعیین اهداف و ایجاد تغییرات، سریعا فعالیت های خود را آغاز کنید. برنامه ریزی، بهترین یاور شما در شرایط بحرانی است.