گذرنامه زیارتی چیست؟ | مراحل ثبت‌نام، هزینه‌ها و شرایط 1404

تا همین یک دهه پیش، سفرهای زیارتی مخصوصاً حضور در مراسم اربعین، با سختگیری‌های مربوط به گذرنامه انجام می‌شد. اما حالا چند سالی است که با ارائه گذرنامه زیارتی یا اصطلاحاً پاسپورت اربعین، این سخت‌گیری‌ها به حداقل رسیده‌اند. خوشبختانه، همه اقشار جامعه اعم از دانشجویان، سالمندان، مشمولان سربازی و حتی اتباع خارجی هم می‌توانند این گذرنامه را دریافت کنند.

با این حال، دریافت و تمدید پاسپورت زیارتی مثل همه پاسپورت‌ها دارای شرایط، مدارک و مراحل خاصی است که باید رعایت کنید. در این مطلب از وبلاگ قبضینو به مراحل صدور و ارسال گذرنامه زیارتی، جزئیات گذرنامه زیارتی و شرایط و هزینه‌های آن در سال 1404 می‌پردازیم.

گذرنامه زیارتی چیست؟

گذرنامه زیارتی یا همان پاسپورت زیارتی عراق، مدرکی است که به‌صورت اختصاصی برای سفرهای زیارتی به عراق صادر می‌شود. این گذرنامه معمولاً برای حضور در مراسم اربعین حسینی کاربرد دارد؛ اما از آن می‌توان برای سایر سفرهای زیارتی به عراق هم استفاده کرد. به طور کلی، گذرنامه اربعین در مقایسه با گذرنامه عادی، ساده‌تر و سریع‌تر صادر می‌شود.

گذرنامه یا پاسپورت زیارتی، به‌صورت 5 ساله صادر می‌شود. به این معنی که با دریافت آن می‌توانید به مدت 5 سال در ایام اربعین یا حتی ایام دیگر به زیارت عتبات عالیات بروید. به همین دلیل، بسیاری از زائران ترجیح می‌دهند به‌جای دریافت گذرنامه عادی، برای پاسپورت زیارتی اقدام کنند.

گذرنامه زیارتی چه تفاوتی با گذرنامه عادی دارد؟

گذرنامه زیارتی از نظر کاربرد، اعتبار و حتی شکل ظاهری، تفاوت‌هایی با گذرنامه عادی دارد. تفاوت اول اینکه این گذرنامه مخصوص زیارت عراق صادر می‌شود و برای سفر به کشورهای دیگر معتبر نیست. در حالی که گذرنامه عادی می‌تواند برای هر مقصدی در دنیا استفاده شود. تفاوت دوم اینکه مراحل صدور گذرنامه اربعین به‌مراتب ساده‌تر و ارزان‌تر هستند.

سایر تفاوت‌های مهم مربوط به این دو گذرنامه را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

ویژگی‌های گذرنامه اربعین

مهم‌ترین ویژگی گذرنامه زیارتی، صدور ساده آن است که در عرض 72 ساعت به پایان می‌رسد. البته ویژگی‌های دیگری هم دارد که مهم‌ترینشان عبارت‌اند از:

• سهولت در سفر به کشور عراق
• امکان صدور حتی برای مشمولان سربازی
• هزینه صدور کمتر نسبت به گذرنامه عادی
• امکان دریافت ارز مسافرتی برای سفر کربلا
• صدور سریع‌تر و آسان‌تر حتی در روزهای منتهی به اربعین

آیا گذرنامه زیارتی فقط برای اربعین است؟

خیر؛ همانطور که از نام گذرنامه زیارتی اربعین پیداست، معمولاً در ایام اربعین مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد آن را گذرنامه اربعین نام‌گذاری کرده‌اند. با همه این اوصاف، گذرنامه زیارتی برای مناسبت‌های غیر اربعین به مقصد کشور عراق هم اعتبار دارد. بنابراین، می‌توانید در طول سال برای سفرهای زیارتی به عراق، از همین گذرنامه استفاده کنید و نیاز به دریافت گذرنامه عادی ندارید.

البته این موضوع را در نظر داشته باشید که این پاسپورت معمولاً در ماه‌های محرم و صفر کاربرد دارد. بنابراین، قبل از سفر به عراق با این گذرنامه، حتماً محدودیت‌های جدید و مناسبت‌های مذهبی را بررسی کنید.

برای ثبت نام و دریافت گذرنامه زیارتی چه مدارکی لازم است؟

برای دریافت این پاسپورت، باید مدارک مشخصی را آماده کنید. مدارک لازم برای گذرنامه زیارتی چندان پیچیده نیست و اغلب همان مدارک شناسایی رایج است. با آماده داشتن این مدارک می‌توانید خیلی راحت و بدون دردسر، فرآیند ثبت‌نام را انجام دهید. در ادامه، لیست کامل مدارک را می‌بینید:

• پرداخت فیش بانکی هزینه صدور گذرنامه
• رضایت‌نامه محضری پدر برای بانوان مجرد
• چند قطعه عکس 3 در 4 جدید با زمینه سفید
• رضایت‌نامه محضری همسر برای بانوان متأهل
• برگه وضعیت نظام وظیفه (برای آقایان مشمول)
• رضایت‌نامه محضری پدر برای پسران زیر 18 سال
• شناسنامه و کارت ملی معتبر (نسخه‌های اصل + کپی)
• ارائه پاسپورت قبلی (در صورت درخواست برای تمدید گذرنامه)
• مدرک گواهی اشتغال به تحصیل برای دانشجویان یا آقایان محصل
• رسید یا کد رهگیری ثبت‌نام اینترنتی (در صورت انجام ثبت‌نام آنلاین)

ثبت نام گذرنامه زیارتی اینترنتی

به طور کلی، 2 روش برای ثبت نام گذرنامه زیارتی آنلاین وجود دارند. روش اول، ثبت گذرنامه زیارتی اینترنتی از طریق سامانه سخا و روش دوم دریافت گذرنامه زیارتی اینترنتی با پلیس من است. برای دریافت گذرنامه اربعین از طریق روش اول، کافی است که مراحل زیر را پشت سر بگذارید:

• مرحله اول؛ از طریق کد ملی و شماره موبایل‌تان وارد سامانه سخا به آدرس sakha.epolice.ir شوید. برای این کار باید از قبل ثبت‌نام کرده باشید؛ بنابراین، مطلب «چگونه در سامانه ی سخا ثبت نام کنم + نحوه ورود به آن» را مطالعه کنید!
• مرحله دوم؛ از منوی سمت راست، روی گزینه خدمات پلیس مهاجرت و گذرنامه کلیک کنید.
• مرحله سوم؛ پس از انتخاب گذرنامه زیارتی، با شرایط و قوانینی که در صفحه مشاهده می‌کنید، موافقت کنید. پس از موافقت، روی گزینه تأیید کلیک کنید تا وارد مرحله بعدی شوید.
• مرحله چهارم؛ مشخصات هویتی از جمله نام و نام خانوادگی و کد ملی را وارد کنید. همچنین، پس از بارگذاری یا آپلود عکس خود، روی گزینه ذخیره کلیک کنید و وارد صفحه بعد شوید.
• آخرین مرحله؛ پس از واریز مبلغ مورد نیاز به‌صورت آنلاین، اطلاعاتتان ثبت می‌شود. با بررسی و تأیید مدارک، گذرنامه در طول 72 ساعت یا 3 روز کاری به دستتان می‌رسد.

مراحل ثبت گذرنامه زیارتی اینترنتی با پلیس من

اگر مراحل ثبت نام گذرنامه زیارتی آنلاین با سامانه سخا پیچیده به‌نظر می‌رسد، پلیس من را امتحان کنید. برای این کار، کافی است که مراحل زیر را در سایت یا اپلیکیشن پلیس من پشت سر بگذارید:

• مرحله اول؛ ورود به سامانه پلیس +۱۰: ابتدا وارد سایت به آدرس police-man.ir یا اپلیکیشن آن شوید. حالا از بین گزینه‌های مختلف، روی گزینه «خدمات گذرنامه» کلیک کنید.
• مرحله دوم؛ احراز هویت و دسترسی به خدمات: در این بخش روی گزینه گذرنامه زیارتی کلیک کنید. در ادامه، باید مراحل احراز هویت را با استفاده از شماره موبایلِ به‌نام شما که منطبق بر کد ملی خودتان است، انجام دهید.
• مرحله سوم؛ وارد کردن کد تأیید: با وارد کردن شماره موبایل، یک کد تأیید برایتان پیامک می‌شود. پس از وارد کردن کد در کادر مربوطه، روی گزینه ارسال کد کلیک کنید.
• مرحله چهارم؛ پرداخت هزینه به‌صورت آنلاین: پس از احراز هویت، مجدداً روی گزینه گذرنامه زیارتی کلیک کنید. حالا هزینه 65 هزار تومان را بابت صدور گذرنامه را همان‌جا به‌صورت اینترنتی بپردازید.
• مرحله آخر؛ پایان ثبت‌نام و صدور پاسپورت: بعد از تکمیل ثبت‌نام و پرداخت هزینه‌ها، مراحل ثبت‌نام اینترنتی به پایان می‌رسند. حالا صبر کنید تا پس از 3 روز کاری، پاسپورت به دستتان برسد.

دریافت گذرنامه زیارتی حضوری

اگر ترجیح می‌دهید که حضوری ثبت‌نام کنید، اصلاً نگران نباشید. بسیاری از افراد مثل شما هنوز هم این روش را ترجیح می‌دهند. دریافت گذرنامه زیارتی به‌صورت حضوری هم ساده است و در دفاتر پلیس +۱۰ انجام می‌شود.

مراحل دریافت پاسپورت زیارتی به‌صورت حضوری عبارت‌اند از:

• گام اول؛ مراجعه به یکی از دفاتر پلیس +۱۰: نزدیک‌ترین دفتر پلیس +۱۰ به محل سکونت خود را پیدا کنید و به آنجا بروید.
• گام دوم؛ ارائه مدارک به متصدی: مدارکی را که قبلاً آماده کرده‌اید، تحویل کارشناس مربوطه بدهید تا بررسی و ثبت شوند.
• گام سوم؛ پرداخت هزینه و دریافت رسید: در ادامه، هزینه صدور پاسپورت را همان‌جا به‌صورت نقدی یا کارت‌خوان پرداخت می‌کنید و رسید می‌گیرید.
• گام چهارم؛ انجام انگشت‌نگاری و عکس‌برداری (در صورت نیاز): در بعضی از دفاتر، مجدد از شما عکس می‌گیرند یا اثر انگشت ثبت می‌شود.
• گام آخر؛ دریافت رسید پیگیری: در پایان، رسید یا کد رهگیری به شما می‌دهند که وضعیت صدور گذرنامه را با کمک آن پیگیری کنید.

شرایط دریافت گذرنامه زیارتی

دریافت گذرنامه زیارتی برای اکثر افراد جامعه امکان‌پذیر است؛ اما شرایط و مدارک خاصی برای بعضی از گروه‌ها تعیین شده‌اند. این شرایط بسته به سن، وضعیت نظام وظیفه، یا حتی وضعیت تأهل متفاوت هستند. در ادامه، شرایط دریافت گذرنامه زیارتی برای افراد خاص و در وضعیت‌های مختلف را به طور کامل بررسی کرده‌ایم:

شرایط دریافت گذرنامه زیارتی برای افراد خاص و شرایط خاص

گاهی شرایط فردی باعث می‌شود صدور گذرنامه زیارتی نیازمند مدارک یا پیگیری‌های اضافه باشد. مثلاً گذرنامه زیارتی برای کودکان یا حتی گذرنامه زیارتی زیر 18 سال، مدارک متفاوتی می‌خواهد. همچنین افراد دارای بیماری‌های خاص یا شاغلین نیروهای مسلح، باید شرایط ویژه‌ای را برآورده کنند.

شرایط دریافت پاسپورت اربعین برای افراد خاص:

• همه افراد شاغل در نیروهای مسلح (کادر) باید گواهی تأیید یا اجازه‌نامه واحد خدمتی خود را ارائه کنند.
• برای ثبت نام گذرنامه زیارتی برای فرزند، باید رضایت‌نامه محضری والدین به همراه مدارک هویتی پدر و مادر ارائه شود.
• حضور قیم یا همراه برای افراد مبتلا به معلولیت ذهنی و مشکلات اعصاب و روان الزامی است.

گذرنامه زیارتی برای دانش‌آموزان و دانشجویان

بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان در مراسم اربعین شرکت می‌کنند یا به زیارت عتبات می‌روند. برای این افراد هم گذرنامه زیارتی صادر می‌شود، اما با رعایت کردن شرایط خاص. در واقع، گذرنامه زیارتی زیر 18 سال هم برای دانش‌آموزان قابل دریافت است.

شرایط مورد نیاز برای این دسته از زائرین:

• اصل شناسنامه و کارت ملی دانش‌آموز یا دانشجو
• کارت دانش‌آموزی یا گواهی اشتغال به تحصیل (برای دانش‌آموزان)
• دریافت تأییدیه تحصیلی و گواهی اشتغال به تحصیل از دانشگاه (برای دانشجویان)
• رضایت‌نامه محضری والدین، پدر (در صورت طلاق والدین) یا قیم (برای افراد زیر 18 سال)
• تمام نشدن مهلت یک‌ساله پس از فارغ‌التحصیلی، انصراف یا اخراج از دانشگاه (ویژه آقایان دانشجو)
• دانشجویان تعهدی از جمله دانشجویان فرهنگیان، دانشجویان پزشکی در مؤسسات دولتی و دانشجویان قوه قضاییه باید اجازه‌نامه رسمی ارائه کنند.

گذرنامه زیارتی بدون کارت پایان خدمت

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آقایان مشمول، صدور گذرنامه است. خوشبختانه امکان دریافت گذرنامه زیارتی بدون کارت پایان خدمت و بدون وثیقه فراهم است تا مشمولان وظیفه هم به زیارت عتبات بروند. البته فراموش نکنید که امکان صدور گذرنامه زیارتی برای مشمولان غایب وجود ندارد. بنابراین، شرط اول غایب نبودن مشمولان خدمت سربازی است.

شرایط کلی جهت دریافت پاسپورت زیارتی برای مشمولان عبارت‌اند از:

• ارائه گواهی اشتغال به تحصیل و تأییدیه تحصیلی (برای دانشجویان مشمول)
• تکمیل فرم تعهد بازگشت به کشور پس از پایان مدت اعتبار خروج

دریافت گذرنامه زیارتی برای زنان متأهل

زنان متأهل هم می‌توانند گذرنامه زیارتی دریافت کنند، اما این موضوع شرایط خودش را دارد. در بیشتر موارد، رضایت همسر برای صدور گذرنامه لازم است. این موضوع برای جلوگیری از مشکلات حقوقی بعدی در نظر گرفته شده است.

شرایط اصلی برای زنان متأهل و صدور پاسپورت زیارتی عبارت‌اند از:

• ممنوع‌الخروج نبودن به درخواست همسر
• ارائه گواهی فوت (در صورت فوت همسر)
• رضایت‌نامه محضری همسر (در قید حیات)
• ارائه اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی معتبر
• ارائه سند طلاق برای اثبات استقلال قانونی (در صورت طلاق)

شرایط دریافت گذرنامه زیارتی برای اتباع خارجی ساکن ایران

آن دسته از اتباع خارجی که به‌صورت قانونی در ایران زندگی می‌کنند هم می‌توانند مثل شهروندان ایرانی برای گرفتن گذرنامه اربعین اقدام کنند. البته این افراد باید مدارک هویتی معتبر خود را داشته باشند و بعضی مدارک خاص را ارائه دهند.

نگاهی به شرایط تعیین‌شده برای صدور پاسپورت زیارتی ویژه اتباع مجاز:

• ارائه اصل و کپی کارت اقامت ایران
• دریافت سند خادم فراجا برای حضور در مرز
• حداقل دو قطعه عکس جدید با زمینه سفید
• ارائه اصل و کپی شناسنامه یا مدرک هویتی کشور محل تولد
• پرداخت هزینه‌های صدور گذرنامه زیارتی مثل سایر متقاضیان
• ارائه کارت اقامت معتبر (آمایش، کارت آبی یا کارت اقامت مخصوص اتباع)
• ممنوع‌الخروج نبودن به‌دلیل باطل شدن کارت اقامت یا شکایت از طرف کارفرمای ایرانی

هزینه دریافت گذرنامه زیارتی در سال 1404 چقدر است؟

هزینه گذرنامه زیارتی در سال 1404 برابر با 65 هزار تومان است. با این حال، بعضی از هزینه‌های جانبی هم وجود دارند که در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

نکته مهم: این مبالغ مربوط به تابستان 1404 هستند. بنابراین، ممکن است که این هزینه‌ها با توجه به تغییر تعرفه‌ها افزایش پیدا کنند.

چگونه صدور گذرنامه زیارتی را پیگیری کنم؟

پس از ثبت‌نام مطمئناً به این موضوع فکر می‌کنید که گذرنامه زیارتی چند روزه می‌آید یا نگران تأخیر آن هستید. تنها روش مطمئن برای پیگیری، استفاده از اپلیکیشن «پلیس من» است. این برنامه به شما کمک می‌کند وضعیت صدور پاسپورتتان را لحظه‌به‌لحظه ببینید.

مراحل و نحوه پیگیری پاسپورت اربعین با اپلیکیشن یا سایت پلیس من عبارت‌اند از:

• دانلود و نصب اپلیکیشن پلیس من: این برنامه را دانلود و روی گوشی نصب کنید. همچنین، می‌توانید از طریق سایت، به خدمات آن دسترسی داشته باشید.
• ورود با شماره موبایل و کد ملی: با شماره همراه و کد ملی خود وارد شوید تا تمام سوابق شما بارگذاری شود.
• رفتن به بخش گذرنامه: از داخل برنامه، گزینه خدمات گذرنامه را انتخاب کنید.
• ورود به بخش استعلام گذرنامه: در این صفحه، روی گزینه استعلام گذرنامه (با علامت ذره‌بین) کلیک کنید. در ادامه، شماره ملی خود را وارد کنید و روی گزینه استعلام بزنید.
• پیگیری تأخیر گذرنامه از طریق سایر روش‌ها: اگر مدت زیادی گذشت و خبری نشد، از طریق شماره گویای 193 پیگیر گذرنامه شوید.

نکته: اگر به‌جای پاسپورت زیارتی، برای دریافت پاسپورت عادی اقدام کرده‌اید، می‌توانید با پیگیری گذرنامه در پست ازطریق این لینک، وضعیت صدور و ارسال گذرنامه عادی خود را بررسی کنید.

مدت اعتبار گذرنامه اربعین برای سفر به عراق زمینی و هوایی

مدت اعتبار گذرنامه زیارتی هم دقیقاً مثل گذرنامه عادی است و ۵ سال اعتبار دارد؛ فرقی هم ندارد که بخواهید زمینی به عراق بروید یا هوایی. در هر دو صورت می‌توانید از همین پاسپورت استفاده کنید. ضمناً با داشتن این پاسپورت نهایتاً تا یک ماه (در شرایطی مثل مراسم محرم و اربعین) می‌توانید در خاک عراق بمانید.

چه افراد واجد شرایط دریافت گذرنامه اربعین نیستند؟

با اینکه تقریباً همه می‌توانند برای دریافت گذرنامه زیارتی اقدام کنند، اما برخی افراد طبق قوانین، امکان گرفتن این گذرنامه را ندارند یا موقتاً با محدودیت روبه‌رو هستند. در ادامه به‌صورت خلاصه این افراد را می‌بینید:

• افرادی که ممنوع‌الخروج هستند (مثلاً به دلیل پرونده‌های حقوقی یا بدهی مالیاتی).
• کسانی که مدارک هویتی ناقص یا مشکل‌دار دارند (مثلاً مشکل در دریافت کارت ملی).
• مشمولان غایب که وضعیت نظام وظیفه‌شان مشخص نیست یا وثیقه نداده‌اند.
• آن دسته از اتباع خارجی که کارت اقامت یا مدارک معتبر در ایران ندارند.
• افرادی که در حال گذراندن دوران محکومیت کیفری هستند.

علاوه بر گذرنامه اربعین، حواستان به پاسپورت عادی هم باشد!

پاسپورت زیارتی، بهترین فرصت برای زائرینی است که در ایام خاص مثل به شهرهای مقدس کربلا و نجف می‌روند. این گذرنامه هزینه کمتری دارد، زودتر آماده می‌شود و مخصوص عتبات عالیات در عراق است. در این مطلب، صفر تا صد مراحل گرفتن گذرنامه زیارتی، هزینه‌ها، مدارک، شرایط افراد مختلف و حتی تفاوت آن با گذرنامه عادی را مرور کردیم. بنابراین، اگر اراده کنید، پاسپورت زیارتی شما در عرض 3 روز به دستتان می‌رسد.

فراموش نکنید که در «قبضینو» علاوه بر ده‌ها خدمت متنوع، می‌توانید وضعیت گذرنامه عادی خودتان را هم به‌راحتی استعلام بگیرید. اگر می‌خواهید وضعیت گذرنامه عادی را پیگیری کنید، نحوه پیگیری پاسپورت را بخوانید.